Развојот на мозокот на фетусот почнува уште пред да сфатите дека сте бремени. Кога сте бремени само 5 недели, првите невронски клетки почнуваат да се делат и да се разликуваат во неврони и глија (двата типа клетки кои го сочинуваат нервниот систем). Исто така, околу 5-тата недела од бременоста нервната плоча се преклопува за да се формира невралната туба, која се затвора околу 6-тата недела од бременоста и на крајот се создаваат мозокот и ‘рбетниот мозок.

Околу 10-тата недела, мозокот е мала, мазна структура која многу повеќе личи на мозокот што го знаете (без наборите што ги сочинуваат различните региони на мозокот, кои се развиваат подоцна во бременоста).

Кога започнува мозочната активност на бебето?

Првите синапси во ‘рбетниот мозок на детето се формираат во текот на 7-мата недела од бременоста. До 8-мата недела, активноста започнува во мозокот – дозволувајќи му на бебето да ги координира своите први спонтани движења кои лекарите можат да ги видат дури и на ултразвук!

До крајот на првиот триместар мозокот на бебето продолжува да се развива, давајќи му извонреден опсег на неволни движења како што се истегнување, проѕевање и цицање и покоординирани движења во вториот триместар.

Но, мозочното стебло, кое ги контролира виталните функции како отчукувањата на срцето и дишењето, главно не е завршено до крајот на вториот триместар.

Церебралниот кортекс, кој е одговорен за размислувањето и чувството, почнува да функционира доцна во бременоста, со едноставна активност што може да се забележи во регионите поврзани со сетилата (како што е допирот) и моторните вештини кај недоносените бебиња.

Временска рамка на развој на мозокот

Голем мозок – најголемиот дел од мозокот одговорен за размислување, паметење и чувство. Ова е местото каде што се наоѓаат церебралниот кортекс и неговите различни лобуси (вклучувајќи ги фронталниот и темпоралниот лобус).

Мал мозок – област одговорна за контрола на моториката.

Мозочно стебло – ги следи најважните функции на вашето бебе, вклучително и отчукувањата на срцето, дишењето и крвниот притисок.

Хипофиза – оваа жлезда со големина на грашок ослободува хормони во телото кои се одговорни за растот и метаболизмот.

Хипоталамус – оваа област се справува со температурата на телото, гладот, жедта, спиењето и емоциите.

Прв триместар

Само 16 дена по зачнувањето се формира нервната плоча (замислете ја како основа на мозокот и ‘рбетниот мозок на детето). Таа расте и се превиткува, додека тој набор не се претвори во жлеб и тој жлеб се претвори во цевка – невралната туба.

По затворањето на невралната туба, околу 6-тата недела од бременоста, таа се наведнува и испакнува на три дела, општо познати како преден, среден и заден мозок. Веднаш зад задниот мозок е делот што ќе се претвори во ‘рбетниот мозок на бебето.

Истовремено се создаваат специјални нервни клетки кои се движат низ ембрионот за да го иницираат развојот на нервите. Нервниот систем на вашето бебе е составен од милиони неврони. Секоја од овие микроскопски клетки никнува од ситни гранки за да можат да се поврзат и да комуницираат едни со други.

Дополнително, се појавуваат првите синапси, што значи дека невроните можат да комуницираат и да создадат рани движења на фетусот, како што е извртување во фетална положба.

Бебето почнува да развива различни движења на екстремитетите, па до крајот на првиот триместар веќе има развиено поголем репертоар на движења, иако тоа сè уште нема да можете да го почувствувате.

Приближно во исто време кога бебето првпат почнува да ги движи екстремитетите, исто така почнува да го развива и сетилото за допир.

Втор триместар

Во текот на вториот триместар мозокот на бебето насочува постојани контракции на дијафрагмата и мускулите на градниот кош (сметајте ги како прелиминарни движења на дишење).

До 21-вата недела природните рефлекси на вашето бебе ќе му овозможат да голта малку плодова вода секој ден.

Околу 18-тата недела од бременоста ќе го почувствувате првиот удар на бебето. Во исто време нервите на вашето бебе стануваат покриени со миелин, заштита што го забрзува преминувањето на пораките помеѓу нервните клетки. Околу 28-мата недела се појавува уште еден голем рефлекс: трепкање.

До крајот на вториот триместар мозочното стебло на вашето бебе (го контролира чукањето на срцето, дишењето и крвниот притисок) е речиси целосно зрело, сместено веднаш над ‘рбетниот мозок, но под церебралниот кортекс (последната област што созрева). Во овој период нервниот систем на фетусот е доволно развиен, па бебето може да слуша гласни звуци надвор од матката, па дури и да ја сврти главата кон звукот на вашиот глас.

Уште еден возбудлив развој: во 28-мата недела фетусот има циклуси на спиење, вклучително и РЕМ-фазата каде што се јавува сонот.

Трет триместар

Третиот триместар е полн со брз развој на невроните и мозокот. Мозокот на бебето се зголемил за трипати во тежина во текот на последните 13 недели од бременоста и почнува да изгледа поинаку: некогаш мазната површина станува сè поизбраздена и вовлечена (како сликите од мозокот што сте навикнати да ги гледате).

Во исто време, малиот мозок (главно одговорен за моторните вештини) се развива побрзо – сега побрзо од која било друга област на мозокот. Неговата површина се зголемува 30 пати во последните 16 недели од бременоста!

До кога се развива мозокот на детето?

Во текот на првите три до пет години од животот мозокот брзо се развива. До деветтата година сите главни структури се поставени. Но, тоа не значи дека развојот на мозокот е завршен.

Фронталниот лобус е последната област на мозокот што се развива и целосно созрева за време на пубертетот. Овој дел од мозокот игра важна улога во функциите што може да ги наречете „возрасни“: донесување одлуки насочени кон целта, кодирање и пронаоѓање меморија, јазик, па дури и интелигенција. Истражувачите проценуваат дека мозокот престанува да се развива околу 25-тата година.

Извор