Како специјален едукатор и рехабилитатор, често се соочувам со предизвиците и радостите што ги носи родителството на дете со попреченост. Имањето брат/сестра со попреченост честопати значи дека значително време, енергија и ресурси од родителите се посветуваат на неговата благосостојба. Ова може да резултира другите браќа и сестри да чувствуваат дека добиваат помалку внимание или поддршка од своите родители. Тие може да бидат сведоци на тоа како нивните родители посетуваат терапевтски сесии, медицински прегледи и едукативни состаноци за своите браќа и сестри, создавајќи чувство на нерамнотежа во семејната динамика. Како резултат на тоа, тие може да развијат чувство на осаменост, занемарување, па дури и огорченост.

Еден од најважните аспекти во овој процес е вклучувањето на братот и сестрата во грижата и поддршката на детето. Ова не само што ја зајакнува семејната врска, туку и им помага на сите членови на семејството да се чувствуваат вреднувани и разбрани. Одговорноста и притисокот врз браќата и сестрите без попреченост, исто така, може да бидат значителни. Од нив може да се очекува да преземат улоги на старатели или да преземат дополнителни домашни одговорности за да им помогнат на своите родители и на семејството како целина. Ова може да создаде чувство на товар и може да доведе до губење на искуствата од детството или адолесценцијата, бидејќи тие мора да созреат и да преземат одговорности слични на возрасните на млада возраст. Понатаму, браќата или сестрите на децата со попреченост може да доживеат многу сложени емоции. Тие може да чувствуваат длабоко чувство на љубов и сочувство кон својот брат или сестра, а истовремено да се чувствуваат виновни што сакаат повеќе внимание за себе. Тие може да се борат со спротивставени емоции на гордост и завист кога го сведочат напредокот или достигнувањата на својот брат или сестра.

Многу деца кои се браќа или сестри на деца со попреченост имаат тенденција да покажат повисоки нивоа на самоконтрола, зрелост, толеранција кон различноста, одговорност, алтруизам и отпорност. Способноста за регулирање на своите емоции и импулси е поголема и покажуваат повисоко ниво на зрелост во однесувањето и размислувањето. Исто така, тие развиваат разбирање и прифаќање на различностите кај другите и се чувствуваат одговорни за благосостојбата на својот брат или сестра со попреченост. Клучно е родителите да ги препознаат и да се справат со потребите на своите деца во овие ситуации. Наоѓањето рамнотежа помеѓу задоволувањето на потребите на детето со попреченост и обезбедувањето поддршка и внимание на нивните браќа и сестри е од суштинско значење. Одвојувањето време „еден на еден“ со секое дете, вклучувањето во активности што ги задоволуваат нивните индивидуални интереси и силни страни и нивното вклучување во дискусии и одлуки поврзани со грижата за нивниот брат или сестра може да помогне во создавање поинклузивна и поддржувачка семејна средина.

Совети и препораки што им ги упатувам на родителите се следниве: најнапред запознајте ги и објаснете им на братот и сестрата на детето со попреченост што значи попреченост и како тоа влијае врз нивниот брат или сестра. Избегнувајте медицински термини и користете примери од секојдневниот живот. Ова ќе им помогне да разберат и да развијат емпатија. Постојат многу книги што ги опишуваат искуствата на деца со попреченост и нивните браќа и сестри. Овие книги можат да им помогнат на децата да се идентификуваат со ликовите и да разберат подобро.

Можете да им дадете на братот или сестрата задачи кои се соодветни за нивната возраст, како што се помагање при облекување, помагање при хранење или давање играчки. Ова ќе направи да се чувствуваат важни и вклучени, а сето ова планирајте го да биде со заеднички активности.

Имајте отворена комуникација со децата со редовни разговори. Секогаш кога е можно, вклучете ги во процесот на донесување одлуки за активности или рутини. Ова ќе им даде чувство на контрола и ќе направи да се чувствуваат важни.

Покрај вниманието што му го посветувате на детето со попреченост, обезбедете време и за братот и сестрата. Ова може да биде време за игра, разговор или која било активност во која тие уживаат.

Вклучувањето на братот и сестрата во грижата за детето со попреченост не само што ја зајакнува нивната врска, туку и создава позитивна и поддржувачка средина за сите членови на семејството. Со соодветна поддршка и внимание, сите деца во семејството можат да развијат важни животни вештини и карактеристики кои ќе им користат во нивниот личен и социјален развој.

Автор на текст: Марија Давчевска, специјален едукатор и рехабилитатор/наставник- ментор/ реедукатор на  психомоторика