Остеопорозата кај децата, исто така наречена јувенилна остеопороза, е состојба која се карактеризира со слаби и кршливи коски и може да доведе до чести фрактури и долготрајни здравствени проблеми. Иако остеопорозата често се поврзува со постарите лица, таа може да влијае врз децата и адолесцентите, што може да доведе до компликации во растот и развојот.

Остеопороза кај деца

Остеопорозата е состојба која предизвикува намалување на густината и силата на коските, правејќи ги коските кршливи и поподложни на фрактури. Позната е како „тивко“ нарушување и често останува непрепознаена сѐ додека лицето не претрпи повеќекратни фрактури.
Иако најчесто ги погодува жените постари од 50 години, остеопорозата е релативно ретка кај децата, а нејзината точна преваленција не е добро позната. Сепак, може значително да влијае врз растот на детето и да предизвика хронична болка, деформитети на коските и намален квалитет на живот.

Симптоми на јувенилна остеопороза

Симптомите на јувенилната остеопороза може да варираат, но честите фрактури се чест знак. Многу момчиња и девојчиња со оваа состојба ќе доживеат повеќекратни фрактури, особено на долгите коски, како што се бедрената коска, тибија или хумерус, при што некои ќе доживеат две или повеќе фрактури до 10-тата година и три или повеќе фрактури до 19-тата година. Други можни симптоми се:

-болка во грбот, колковите или стапалата
-проблеми со одење или куцање
-бавен раст
-намалување на висината
-промени во држењето или обликот на ‘рбетот
-замор или намалување на физичката активност.

Причини за јувенилна остеопороза

Јувенилната остеопороза обично се поврзува со основните здравствени состојби, како што се хормонални нерамнотежи, нарушувања во исхраната или хронични болести кои влијаат врз густината на коските. Некои лекови, особено кортикостероидите, исто така може да придонесат за развој на оваа состојба со попречување на растот на коските.

Некои болести што можат да влијаат врз густината на коските се:

-целијачна болест
-церебрална парализа
-цистична фиброза
-нарушувања во исхраната
-бубрежна болест.

Лековите што можат да влијаат врз густината на коските се антиконвулзиви, кортикостероиди, циклоспорин и имуномодулатори. Фактори како неактивност, лоша исхрана (ниско ниво на калциум и витамин Д) или прекумерно вежбање, исто така, може да играат улога.

Во случаи кога не може да се утврди јасна причина, состојбата се нарекува идиопатска јувенилна остеопороза, која обично започнува во период на брз раст, како што е пред пубертетот.

Дијагноза на јувенилна остеопороза

За да се дијагностицира јувенилната остеопороза, вашиот лекар ќе изврши физички преглед, ќе ја прегледа вашата медицинска историја и ќе провери дали има семејна историја на остеопороза или други состојби, кои можат да придонесат за проблеми со коските. Дијагностичките методи може да вклучуваат:

Тестирање на коскената густина – DXA скенер, кој ја мери минералната густина на коските, е неинвазивен начин за процена на јачината на коските и откривање остеопороза.
Лабораториски тестови – тестови на крвта за проверка на нивото на калциум, витамин Д и хормони кои влијаат врз здравјето на коските и може да помогнат да се идентификуваат метаболичките или хормоналните нарушувања кои придонесуваат за остеопороза.
„Имиџинг“ студии – х-зраци, магнетна резонанса или други техники за снимање кои може да се користат за да се проценат коските на детето и да се откријат фрактури или абнормалности.

Остеопороза кај деца – третман

Ефективниот третман бара решавање на основната причина за јувенилната остеопороза. Иако лековите можат да помогнат во зајакнувањето на коските и да го намалат ризикот од фрактури, важно е да се третира основната причина за да се спречи понатамошно губење на густината на коските. Опциите за третман може да вклучуваат:

-приспособување на лекови кои придонесуваат за проблеми со коските
-физикална терапија за спречување падови и скршеници
-промени во животниот стил, како што е балансирана исхрана богата со калциум и витамин Д, додека изведувате вежби кои ги напрегаат коските
-суплементација на калциум и витамин Д за заштита на здравјето на коските
-лекови за справување со болка или, во потешки случаи, лекови за зајакнување на коските.

Во случаи на идиопатска остеопороза, состојбата може да исчезне сама по себе без посебен третман.

Прогноза за деца со остеопороза

Раната дијагноза е од суштинско значење за ефикасно управување со јувенилната остеопороза. Бидејќи максималната густина на коските се постигнува на возраст од 30 години, ефектите од јувенилната остеопороза може да траат до зрелоста. Сепак, лекувањето на основната причина и зачувувањето на интегритетот на коските, може да помогне да се намали ризикот од остеопороза во зрелоста.

Автор: Томислав Станиќ

Извор