Целиот мој работен век бев во детското одделение на „Институт Бањица“, а над дваесет години бев раководител на детското одделение кое имаше капацитет од 126 кревети. Имам направено голем број операции на детски стапала поради вродени аномалии и стекнати деформитети.

Како докажан експерт, морам да одговорам на неодамнешните написи објавени во некои весници за наводната безопасност на чевлите за мали деца.

Се раѓа дете со стапало кое има дебел масен слој на плантарната страна (табанот), што некои неискусни педијатри при првите прегледи го прогласуваат за рамни стапала. Оваа конфигурација на детското стапало е најнормална бидејќи масниот слој под кожата е дизајниран да ги заштити подлабоките слоеви од можни повреди во најраниот период по одењето, до четвртата година од животот. Во овој период од животот детето ќе гази босо на секој предмет на подот бидејќи нема животно искуство. Полека стекнува искуство и на четири години јасно ги разликува опасните предмети на земја. Во првите неколку дена по одењето ќе стапне на стакло и секој друг предмет што ќе го повреди, но убодот ќе ја повреди кожата и ќе заврши во масното ткиво, без да ги оштети подлабоките слоеви, па тоа ќе биде ново животно искуство. Чевлите со „прекрасно извајана влошка“ од различни производители говорат за нивниот „напор“ вашето дете да почувствува некаква удобност. Затоа цените на обувките за бебиња и мали деца се како да се со големина 56. Всушност, секоја влошка го уништува детското стапало. ЗОШТО?

На плантарната страна на стапалото се наоѓаат два слоја, секој со осум мускули, кои служат исклучиво за одржување на надолжниот лак на стапалото и предниот попречен лак. Во првите четири години слојот на масното ткиво ја штити не само плантарната фасција, туку и таа група на мускули и придружните крвни садови и нерви од повреда. Тие поради нивната маса го „кријат“ обликот на сводовите, што ги доведува во заблуда педијатрите. Затоа лесно се одлучуваат да се изјаснат за „рамни стапала“. Кога ставаме влошка во чевлите, вршиме притисок врз коскените структури на стапалото, предизвикувајќи очигледна конфигурација на лакот. Кога детето би можело да ви каже за моментот кога првпат облекло чевел со влошка, би ви кажало дека имало чувство како да има камен во чевелот. Со ваквите „анатомски“ обувки целосно ја исклучуваме функцијата на плантарната мускулатура (гореспоменатите два слоја од по осум мускули), а кога оваа мускулатура, која е целосно исклучена од функцијата, ќе атрофира и ќе ја изгуби сета функција и сила за да ги одржува лаците во физиолошка положба, стапалото „се срушува“ и потоа навистина станува „рамно“.

За да не мора дополнително да ве убедуваат што е добро, а што не за нозете на вашето дете, одете во прво одделение во основно училиште и замолете ги сите деца да ги соблечат чевлите. ПОРАЗ! Речиси и да нема деца со нормална конфигурација на стапалата.

Најдобри чевли за дете се оние што имаат добро покриено стапало, заштитено од влага и студ, без никаква влошка, со потпетица која е нормално пропорционална на големината на чевелот, така што детето има впечаток дека оди босо по рамна површина. Во најраниот дел од одењето, кога чекорењето е најчесто низ дома – користете само плетени чорапи, направени од вашите баби. Па, на почетокот и за надвор во двор или парк, а уште подобро во потоплите месеци детето нека биде босо. Се шегувам, но и сум малку сериозен кога велам дека чевлите треба да се купат кога детето ќе застане сред соба и ќе каже „Дали некој овде ќе ми купи чевли?“ Патиките не се потребни додека детето не почне да спортува бидејќи повеќето патики имаат вградена влошка.

Автор: прим. д-р Љубомир Георгијевиќ, специјалист за ортопедска хирургија и трауматологија

Извор