Рекорден број – 108 ученици се вклучени во програмата годинава. Целото училиште има 327 ученици, што значи дека една третина сме Македонци, објаснува Мирјана Андовска, координатор на англиско-македонската програма во училиштето „Лајлор Норт“ во Мелбурн

Во основното училиште „Лајлор Норт“ во населбата Лајлор во Мелбурн веќе 35 години се изучува македонскиот литературен јазик и тоа во редовна настава. Станува збор за државно училиште со долга образовна традиција и висок углед со своите двојазични програми. Тоа е едно од 12. училишта во државата Викторија што нудат двојазична програма на различни јазици и е единствено што има англиско-македонска двојазична програма.

Фото: Миле Манев

Во последните 11 години координатор на програмата е Мирјана Андовска, која 22 години предава во ова училиште. Таа потекнува од Скопје, каде што завршила средно училиште, а дипломирала на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во групата Француски јазик и книжевност. Во Австралија е речиси 30 години, а на Универзитетот „Ла Троуб“ дипломирала и педагогија.

Настап на учениците по повод јубилејот – 35 години од англиско-македонската програма

(фото: Ен Хаг)

Рекорден број ученици учат годинава

Рекорден број – 108 ученици се вклучени во програмата годинава, објаснува Андовска.
– Сите наши ученици имаат македонско потекло, но некои од нив доаѓаат од мешани бракови каде што само едниот родител е Македонец или, пак, се трета генерација Австралијци и дома зборуваат на англиски јазик – вели таа.

Од прославата 35 години на програмата. Дејвид Вилијамс (горе лево), директор на училиштето

Во македонската двојазична програма работат уште две наставнички по македонски јазик и тие се по потекло од Битола. Тоа се Јованка Смилевска и Елизабет Кантаровски. Тие имаат и две асистентки – Елизабета Поповски и Виолета Робевска.

Мирјана Андовска е координатор на македонско-англиската програма

– Почнувајќи од подготвителната паралелка до шесто одделение (до кога според австралискиот образовен систем трае основното училиште) нашите ученици имаат можност да следат редовна настава која е во согласност со наставната програма на државата Викторија. Единствената разлика е во тоа што се изведува на двата јазика, македонски и англиски, поточно учениците ги учат сите предмети како и во сите други државни училишта во Викторија, само што некои предмети се предаваат на македонски, а некои на англиски јазик. На пример, учениците од подготвително, прво и второ одделение не само што го учат македонскиот јазик напоредно со англискиот туку учат и математика на македонски јазик, како и дел од т.н. интегрирана настава – објаснува Андовска.

Македонски јазик учат и со сказните на Биби (фото: Миле Манев)

Одлична соработка со родителите

Таа додава дека секое одделение има по двајца наставници, еден кој ја изведува наставата на македонски јазик и друг – на англиски. Андовска е задоволна и од соработката со родителите, кои се многу заинтересирани за образованието на своите деца и помагаат во сите активности што ги прават на училиште.

фото: Миле Манев

– Некои од нив се членови на училишниот совет, што им овозможува директно да бидат вклучени во многу одлуки што се однесуваат на ниво на целото училиште. Оваа година и претседателот на нашиот училиштен совет е Бони Каровски, мајка на ученици во нашата програма. Освен тоа, некои родители волонтираат, доаѓаат на училиште за да им помагаат на децата со читање и други активности или да поддржуваат различни настани, на пример: екскурзии, приредби, прослави на некои државни празници, спортски натпревари. Многу од семејствата на нашите ученици не живеат во непосредна близина на училиштето, туку доаѓаат од други околни населби, заобиколувајќи други основни училишта кои се многу поблиску до нивното место на живеење. Тие ги носат своите деца во нашата програма специјално затоа што можат да го изучуваат македонскиот јазик во редовната настава и се задоволни со тоа како нивните деца напредуваат на двата јазика – вели Андовска.

Фото: Миле Манев

Андовска ни сподели дека многу учат од проектот „Светот на Биби“.

– Веќе ја користиме азбуката на Биби, како и другите приказни на јутјуб-каналот. Ги имаме и книгите со Биби и децата многу ги сакаат. Ви честитаме на целиот тим, имате одличен проект – додава координаторката.

Активностите на децата не завршуваат на училиште. Секоја година пред Божиќ ученици ги посетуваат пензионерите од Социјалниот клуб „Битола“, каде што учествуваат со приредба, односно секое одделение изведува своја точка и заедно пеат божикни песни.

Наставничките од македонската програма

– Тоа веќе ни е долгогодишна традиција во која уживаат три-четири генерации Македонци и на крај се завршува со македонски ора и мала закуска за децата.

Соработка со Агенцијата за иселеништво

Ова училиште е поделено на три дела – англиско-македонска двојазична програма, англиско-грчка двојазична програма и стандарден дел во кој се изучува италијанскиот јазик, но само еден час во неделата.

Фото: Миле Манев

– Целото училиште има 327 ученици, што значи дека една третина сме Македонци. Сите три дела добро соработуваат и сите заедно ја планираме наставната програма, без разлика на кој јазик предаваме. Поделени сме на три тима, наставници што им предаваат на учениците од подготвително до второ одделение, наставници што предаваат во трето и четврто одделение и наставници што предаваат во петто и шесто одделение. Одлуките што се донесуваат во однос на наставната програма, тестирање, оценување, настани се исти за сите без разлика дали сме во двојазичните програми или во стандардниот дел. Ние ја следимe викториската наставна програма и наш најголем предизвик е да обезбедиме соодветни материјали. За среќа, двете асистентки, освен што работат со деца индивидуално, постојано преведуваат книги и учебници од англиски јазик или подготвуваат други наставни помагала – објаснува Андовска.

Се учи во опуштена атмосфера

Како се снаоѓаат за литература? Купуваат учебници и книги од Македонија кои ги приспособуваат на нивната наставна програма. Имаат соработка со Агенцијата за иселеништво.
– Неколку пати досега ни имаат испратено книги кои се направени за иселениците. Нашето училиште ни дава средства за книги и често кога доаѓаме во Македонија, дел од одморот го користиме за да набавиме материјали. Агенцијата за иселеништво двапати се понуди бесплатно да ни ги испрати книгите што јас ги купив таму и тоа многу го цениме. Министерството за образование и наука има испратено некои книги до Македонското учителско здружение во Викторија, кои беа поделени меѓу различни училишта каде што се предава македонски јазик. Пред повеќе години, во организација на македонската амбасада, при официјалната посета на министерката за надворешни работи Илинка Митрева на Австралија, која го посети и нашето училиште, беа донесени книги за различна возраст кои исто така беа распределени меѓу училиштата каде што се предава македонски јазик – вели Андовска.

Таа жали што не може баш да се пофали со некоја редовна соработка и помош од МОН.
– Нивната редовна помош и соработка би била од огромно значење за нас и се надеваме дека тоа во иднина ќе се подобри.

*Во реализацијата на оваа приказна многу ни помогна и фотографот од Радовиш, Миле Манев, кој живее во Австралија и чие дете учи во оваа програма.