Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Ќерка ми има 2 години и 8 месеци. Мирно дете беше, премногу послушна, во градинка нормално функционираше, дома исто така. Немавме никаков проблем со преслекување, миење раце, менување пелени, без никаков проблем одевме во парк и си заминувавме…
Од пред една недела, не знам што се случи, не направив никаква промена во секојдневните рутини, а не си го препознавам детето. Плаче за сѐ, не сака да се пресоблече, не сака рацете да ги мие, не сака да се бања, со многу маки менуваме пелени, од парк со плачење си одиме, мава, хистерично плаче.

ОДГОВОР: Иако ништо не сте смениле, вашето девојче расте, се развива и менува, а како таа ќе се менува, така ќе се менувате и вие. Таа станува поголема и полека почнува да развива чувство за сопствениот идентитет. Развојно, се соочува со поплава од неизразени емоции, за кои сѐ уште не е способна да ги вербализира и да го искаже тоа што го чувствува. Силните емоции и болни сензации кои детето сѐ уште не научило да ги препознава и вербализира, но и заморот, чувството на глад, стресот, одбивање од страна на родителот за нешто што посакува или пак правила кои треба да се почитуваат… сето ова ги активира таканаречените „сцени“ на плачење, протестирање, лутење итн. Ова е апсолутно нормален и неизбежен чекор во нејзиниот емоционален и бихевиорален развој.

Детството како безгрижна и доста радосна фаза од животот во која децата се повеќе или помалку слободни да прават што сакаат, кога ќе размислиме подобро, баш и не е така. За сѐ одлучуваат родителите и нема област во која мама и тато го немаат последниот збор. Но сето ова е спротивно на желбите, импулсите и инстинктите на децата кои, особено од 2. до 5. година, сакаат и имаат потреба сами да одлучуваат, и не така лесно ги толерираат границите што им се наметнати од страна на родителите.
Ги тестираат границите, дозволеното, ги проверуваат родителите во обид брзо да се реализираат како посебна, независна личност.
Доста често родителите се чувствуваат дезориентирани, исцрпени и се доживуваат себеси како беспомошни и неспособни, не знаејќи како да се справат со ситуацијата и да му помогнат на своето дете.

Факт е дека во моментите кога барате нешто од неа не сака да послуша. Од друга страна, таа не знае што е добро за неа за да разбере зошто сакате тогаш да се бања, да мие раце, да се облекува.

Кога ќе се соочите со ваков наплив на емоции, останете покрај неа и оставете моментот да помине, без викање, казнување, покажете ѝ дека сте тука за неа. Доколку дозволува, прегрнете ја и не зборувајте премногу. Во тие моменти таа нема способност да слуша, но има потреба од топлина и приврзаност. Контролирајте ги вашите емоции, иако верувам дека е тешко. Бидете смирени, а ако вие бидете смирени, и таа ќе почнува да се смирува и потоа можете да зборувате.

Кога ќе забележите дека кај детето се развива чувство на лутина, вербализирајте, можете да започнете со препознавање на чувствата: „Гледам дека си лута, дали нешто не е во ред?“
Не мора многу да зборувате и да се убедувате, на децата им се потребни кратки и јасни објаснувања зошто тоа нешто треба да го сторат, и дозволувајте ѝ да одбира: „Дали сакаш да ги миеш рацете со овој или со оној сапун.“

Кога одите во парк, претходно најавете дека ќе си одите, а доколку пак протестира, кажете ѝ: „Знам дека сакаш уште малу да останеш надвор, но сега мора да одиме дома.“ Понудете алтернатива која ќе биде прифатлива за неа (нешто што таа сака да го прави).

Дозволете ѝ да се развива и не мора секогаш да биде толку послушна. Таа треба да ја изразува својата индивидуалност, а вие треба да ѝ помагате во тоа. Тоа не значи дека треба да ги поместувате границите што ги имате поставено во врска со нејзиното воспитување и дисциплина, тие ѝ се потребни, но бидете модератор кој од различни перспективи и начини поблиску ќе се доближува кон неа.

Доколку имате потреба од разговор и дополнителна помош за развојот на вашето дете, потребно е да закажете родителско советување и психоедукација на sovetuvanje@gmail.com

Одговара: Билјана Манасова-Јовановиќ, дефектолог и психотерапевт; Психотерапија и советување 
е-пошта: sovetuvanje@gmail.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.