Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Мојата ќерка има 4,5 години и е малку повлечена. Оди во градинка веќе 6 месеци, но воспитувачките кажуваат дека и таму е резервирана, ретко се заигрува со некое дете, но е мирна. Последниов месец го смени однесување. Многу лесно им се лути на други деца, се расплакува и многу ѝ влијаат зборовите од другите деца, на пример, ако ѝ речат дека некоја храна не е здрава или дека таа нема облека како нив и слично. Забележувам дека кога ќе ме види, не ми се радува како претходно. Понекогаш е сосема незаинтересирана, а некогаш на двајцата ни вели дека не нѐ сака, дека не ѝ е интересно со нас и да се вратиме на работа. Чувствувам како нешто да не ѝ е погодено, а не можам да дознам што.

ОДГОВОР: Родителството е едно од најтешките и најпредизвикувачки патувања во животот. Често ние, родителите, имаме очекувања за тоа како треба да бидат работите, како и што сакаме за нашите деца.
Го опишавте вашето девојче како повлечено, малку интровертно, чувствително, кое не толку лесно се приспособува на новите ситуации. Во градинка велат дека е супер и дека е мирна, и веројатно така нејзе најмногу ѝ одговара, а веројатно е и претпазлива. Децата што се малку поинтровертни повеќе се во својот внатрешен свет на мисли, емоции и идеи, често сакаат независни активности кои им овозможуваат мир, а игрите повеќе се „еден на еден“ или во помали групи, претежно со блиски другарчиња.

Од друга страна, ако сте ја поминувале секоја минута со неа, таа тоа и ќе го очекува од вас. Ако е навикната да правите сè за неа, да управувате со нејзиното време за игра, и тоа ќе го очекува од вас.

Несомнено промената со одењето во градинка прави големи промени и во нејзиното однесување. Како заштитено, повлечено и постојано анимирано од вас дете, треба да се приспособи на новата средина која не секогаш е толку пријатна и дружељубива.
Поради ова, таа се соочува со многу силни емоции и нормално е да се лути, да биде тажна, фрустрирана, да вика или да има напади на бес. Во овој емоционален излив децата често плачат, се повредуваат себеси, напаѓаат други или фрлаат предмети, покажуваат непочитување или дури кажуваат нешто што секако ги погодува секоја мајка и татко: „Веќе не те сакам!“

Со децата треба да градиме однос, затоа дознајте што го предизвикало емоционалниот излив кај детето. Емпатично рефлектирајте и помогнете ѝ да ги изрази своите чувства
На пример: Гледам дека многу си ми лута, што те налути? Гледам дека си тажна зошто Мила ти рече дека итн., а потоа со искрена прегратка, ќе почувствува дека е разбрана, прифатена и дека е слушната.

За да ја поттикнете нејзината самостојност, почнете да ѝ давате поголема контрола во рутините дома, како да ги среди играчките, што да облече… едноставни задачи кои ќе направат да биде понезависна.
Повикајте ја да помага кога се средува во домот, да ги однесе чиниите, да ги намести салфетите, да донесе нешто и кога го прави ова, треба да ја пофалувате и охрабрувате. Вклучете ја во активности каде што може да се изразува, како боење, цртање, моделирање со пластелин, да одбира бои, да сече и лепи.

Бидете присутни и прашајте што направила, признајте сѐ што постигнала и покажете колку сте задоволни од нејзините напори, а тоа ќе ѝ помогне повеќе да се вложува во самостојни активности.

Ваквото однесување е нормално кај вашето дете, развојот боли и таа ќе мора да се соочува и со вакви мали и со не толку мали непријатности во животот. Знам дека понекогаш паѓате во сомнеж што да се направи за да го гледате вашето дете среќно и дали е доволно тоа, но знајте дека за детето е доволно да сте присутни, да му давате сигурност и граници и да бидете столб во нејзиниот живот, бидејќи така ќе бидете и нејзин модел, од кој ќе учи да се соочува со животните предизвици.

Доколку ви е потребна дополнителна помош, потребно е да закажете родителско советување и психоедукација на sovetuvanje@gmail.com

Одговара: Билјана Манасова-Јовановиќ, дефектолог и психотерапевт; Психотерапија и советување 
е-пошта: sovetuvanje@gmail.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.