Знаеме дека начинот на живот во текот на бременоста може да има големо влијание врз здравјето на вашето бебе, но дали работите што ги правиме пред бременоста можат да влијаат врз плодноста? Ако планирате бременост, важно е да разберете како функционира плодноста и процесот на зачнување и што да избегнувате ако сакате успешно да забремените.

Д-р Кристијан Курдија, специјалист по гинекологија и акушерство, супспецијалист по хумана репродукција од Специјалната болница за гинекологија и акушерство „Подобник“ во Загреб, открива што е вистина, а што мит кога станува збор за зачнувањето.

1. Во просек, жената забременува во рок од три месеци од почетокот на работата на бременоста

Веројатноста да се зачне по еден месец незаштитен секс е од 15 до 25 отсто. Веројатноста во првите 3 месеци е само 40 отсто, во рок од 6 месеци 70 отсто, а просечната веројатност да дојде до зачнување во рок од една година е 85 отсто. Според овие податоци, Светската здравствена организација (СЗО) ја дефинира неплодноста како болест на репродуктивниот систем со неможност да се постигне клиничка бременост по 12 или повеќе месеци редовен незаштитен секс.

Приближно 80 отсто од жените во паровите, покрај редовниот незаштитен секс, ќе забременат уште во првата година. Од преостанатите 20 отсто некои ќе имаат спонтана бременост во втората година од испитувањето, а другите само со медицинска помош.

2. Плодноста на жената почнува да опаѓа по 35-тата година од животот

Женската плодност е највисока на возраст од 20 до 30 години, по што следува постепено опаѓање на плодноста кај жените по 30-тата година, а особено по 40-тата година. Причина за тоа е намалувањето на вкупниот број на јајца, но и падот на квалитетот на јајце-клетките низ годините. Треба да се земе предвид дека со текот на годините се зголемуваат оштетувањата на репродуктивниот систем од воспалителни и други фактори, како што се пушење цигари, зрачење, хемотерапија и разни автоимуни нарушувања.

3. Бременоста не е можна за време на менструацијата

Зачнувањето е можно при незаштитен секс за време на менструалното крвавење, но исклучително ретко. Имено, помалку од 2 отсто од жените овулираат во првите 4 дена од циклусот. Жените вообичаено имаат менструални циклуси кои траат 28 дена или повеќе, а нивната овулација е околу 14-тиот ден од циклусот. Овие жени можат да забременат ако имале незаштитен секс од 11-тиот до 21-тиот ден од циклусот. Сепак, жените што имаат пократки циклуси и менструацијата се јавува на секои 21 до 24 дена, овулирале порано во циклусот. Бидејќи спермата во женскиот репродуктивен систем може да преживее дури и до 5 дена по ејакулацијата, постои можност таа да забремени доколку до крајот на менструацијата дошло до незаштитен однос.

4. За да се зачне, неопходно е да се има сексуален однос пред овулацијата

Секоја жена треба да го знае својот менструален циклус. Менструалниот циклус е периодот кој започнува на првиот ден од менструалното крвавење и трае до првиот ден од следното крвавење. За повеќето жени, овој период трае помеѓу 24 и 35 дена, или околу 28 дена во просек. Во првата половина на таков уреден и правилен циклус во рамките на јајчниците, фоликулот со јајце-клетката созрева. Овој прв дел од менструалниот циклус затоа се нарекува фоликуларна фаза. Околу 14-тиот ден од менструалниот циклус фоликулите пукаат и се ослободува зрела јајце-клетка подготвена за оплодување. Овој настан се нарекува овулација. Оплодувањето вклучува фузија на сперматозоиди со јајце. Јајце-клетката преживува во фалопиевата цевка по овулацијата само 24 часа, а по односите, спермата 3 или повеќе дена, така што овие 4 дена се единственото време во месецот кога жената може да забремени. Затоа, најдобро е да имате секс ден или два пред овулацијата.

5. За да се зачне, потребно е да се има сексуален однос неколку пати на ден

Најдобрите шанси за бременост се ако двојката има секс ден или два дена пред овулацијата, но понекогаш може да биде тешко да се одреди точниот ден на овулацијата, особено кај жените што немаат редовни менструални циклуси. Затоа, најдобро е да имате секс секој втор ден. Имено, по ејакулацијата, на спермата ѝ требаат 48 часа за созревање, па затоа честите секојдневни сексуални односи не се гаранција за зачнување, туку можат да имаат дури и спротивен ефект. Од друга страна, не се препорачува предолга апстиненција, односно не подолго од пет дена, бидејќи постарите сперматозоиди се помалку подвижни.

6. Подигнувањето на нозете во воздух по сексот може да помогне да забремените

Не постои научен доказ дека кревањето на нозете во воздух по сексуалниот однос може да помогне во зачнувањето. Сепак, по сексуалниот однос се препорачува да лежите на грб до 15 минути.

7. По прекинот на земање апчиња за контрацепција бременоста не е можна веднаш

Откако ќе престанете да земате апчиња за контрацепција, јајчниците се враќаат на стариот начин на функционирање. Менструалниот циклус се враќа во ритам како и пред земањето на таблетите, така што ако циклусите биле нередовни, повторно ќе бидат неправилни, ако биле редовни, повторно ќе бидат редовни. На телото обично му требаат 2-3 месеци за да се приспособи на нова ситуација без таблети и да се врати на стариот ритам. Првиот месец по прекинот на земање апчиња за контрацепција овулацијата е непредвидлива и не е можно со сигурност да се одреди кога ќе се случи, па лесно може да дојде до зачнување.

8. Жената што се обидува да забремени треба да избегнува кофеин

Неколку студии покажаа дека кофеинот го отежнува зачнувањето. Консумирањето кофеин предизвикува намалување на активноста на фалопиевите туби. Може да предизвика хормонална нерамнотежа и на тој начин директно да влијае врз овулаторните процеси и да ја ослабне плодноста на жената. Кафето, исто така, негативно влијае врз активноста на спермата. Понатаму, кафето ја намалува способноста на женското тело да апсорбира железо, минерал неопходен не само за здравјето на мајката, туку и за фетусот за време на бременоста.

9. Телесната тежина на жената може да ги намали нејзините шанси за забременување

Плодноста на жената директно зависи од нејзината телесна тежина. Дебелината ја намалува можноста за бременост. Масното ткиво е активен ендокрин орган кој влијае врз многу метаболички процеси. Дебелината се дефинира како индекс на телесна маса (БМИ) поголем од 25. Последиците од сложените метаболички нарушувања се хронична ановулација и лоша фоликулогенеза со слабо производство на јајца, што доведува до потешко оплодување, намалена приемчивост на ендометриумот и слаба имплантација. Дебелите жени страдаат од менструални нарушувања, па 30-47 отсто од прекумерните и дебели жени немаат редовна менструација. Дебелината може да биде придружена со синдром на полицистични јајчници, кој клинички се манифестира со знаци на хиперандрогенемија и функционално доведува до хронична ановулација, па затоа е важно синдромот да се препознае и навремено да се лекува.

Другата крајност, кога индексот на телесна маса е помал од 18, исто така го намалува производството на хормони важни за редовна овулација. Во случај на оплодување, недоволното ниво на истите хормони може да влијае врз капацитетот на ендометриумот да прифати оплодена јајце-клетка. Премалиот индекс на телесна маса го зголемува ризикот од спонтан абортус за 72 отсто во првиот триместар од бременоста. Затоа, секоја жена која планира бременост треба да се стреми кон идеален БМИ помеѓу 19 и 24.

10. Пушењето е штетно само за време на бременоста и не влијае врз способноста на жената да забремени

Пушењето ја намалува плодноста. Со откажување од пушење, жените кои се обидуваат да забременат ќе ги зголемат нивните шанси за здрава бременост и здраво бебе. Според истражувањето на Американското здружение за репродуктивна медицина, откриено е дека на жените што пушат им треба подолго време да забременат и дека пушењето предизвикува абнормалности на јајчниците.

Пушењето на мајката пред бременоста го зголемува ризикот од развој на спонтани абортуси, предвремено одлепување на плацентата, развој на плацента превија и предвремено породување, а престанокот на пушењето позитивно влијае врз зголемување на тежината на детето при раѓање.

Извор