Родителската грижа за говорот на детето е многу честа појава. За да ви олесниме, ви пренесуваме календар за логопед со чија помош можете да го следите развојот на говорот и јазикот на вашето дете и навреме да забележите дали треба да посетите логопед.

0-4 месеци

– Одговара на ненадејни звуци;
– Добро ја отвора и затвора устата и добро голта;
– Поврзува три различни вокали (еау…);
– Расположението го изразува со смеење или плачење;
– Околу третиот месец се случува првото удвојување на слогови („ба“, „га“), претходник на безвучните П, Т.

4-8 месеци

– Се врти кон тој што зборува;
– Комбинира вокали во слогови;
– На говорот на мајка си одговара со гугање;
– Вокализира два или повеќе гласови, почнува спонтано да брбори, ги поврзува вокалите во слогови (ПА, БА, AПA, ДA, TA, ГA);
– Модулацијата на гласот се јавува по јачина, висина и должина;
– Плаче додека го изговара гласот М (м… м… м).

Ако детето не реагира на говорот на мајката, не ги препознава гласовите на другите членови, не одговара кога го викате по име, не реагира на лаењето на кучето, на ѕвонењето на ѕвончето, не вокализира најмалку два гласа, не го модулира гласот со тонови како пеење, не ја врти главата во насока на звукот, не го разбира значењето на различните звуци, не кажува повеќе слогови со промена на јачината и висината, тогаш веројатно не се развива соодветно.

8-12 месеци

– Разбира неколку збора, слуша и имитира звуци од околината, има повеќе зборови со комбинација од исти слогови (баба, мама, тато) што доведува до првиот значаен збор, се обидува спонтано и со поттик да кажува нови зборови;
– Плеска со рацете на познати песни, со гест одговара на прашањата „Каде е главата?“, реагира на забраната со прекинување на активностите, самостојно носи храна до устата, имитира едноставни постапки на домашните, покажува со прст, има интерес за децата и возрасните;
– Разбира гестови и едноставни наредби: „Дај“, „Дојди“, „Немој“. Го гледа и го допира лицето во огледалото;
– Реагира на своето име.

Ако детето не слуша внимателно и не се обидува да имитира звуци и ономатопеи, не разбира или не знае ниту еден збор, не реагира на наредба, не се обраќа кон личноста што го повикува, не извршува едноставни задачи, на пр., „Дојди!“, „Не!“, не воспоставува контакт со очите, тогаш не се развива соодветно.

12-18 месеци

– Добри движења на усните, јазикот и мекото непце.
– Препознава ликови и предмети на сликата (куче, крава, топка), покажува предмети од непосредната околина на барање, може да покажува делови од телото (око, глава, нос).
– Активно употребува околу 20 збора (најчесто именки), интонацијата на џагор е слична на интонацијата на реченицата, употребува фраза од два збора (Мама млеко, дај до) или комбинација од зборови и гестови.
– Спонтано именува познати предмети.

Ако детето не може да именува никаков предмет на барање, не разбира дека познатите работи и личности имаат имиња, не користи еднозборна реченица или збор и гест, не користи фраза со два збора како „Мама топка“.

18 месеци – 2 години

– Извршува наредба од 2 акции.
– Користи именки, глаголи и придавки, знае неколку едноставни фрази и реченици од три збора.
– Ги изговара сите самогласки и некои согласки (п, б, т, д, м, н, ј, в, к, г).
– Знае да именува предмети и да прашува што сака, на барање може да имитира одредени животни (ономатопеја);
– Го изговара своето име на барање.
– Препознава 8-12 слики кои се именувани по него.
– Користи 250-300 зборови.
– Адекватно одговара на прашања со „да“ или „не“, разбира и одговара на едноставни прашања.
– Коментира додека црта.
– Споредува два слични објекти или едноставни слики.
– Може да покаже нечие око, нос, рака…

Ако детето не одговара како што го нарекуваат, не знае да именува предмети како топка, кукла, не покажува на барање: „Покажи го автомобилот!“, ако говорните активности се отсутни, проверете го слухот на вашето дете и однесете го на логопед, кој ќе го процени статусот на говорниот јазик на детето и ќе предложи соодветен третман. Периодот до третата година е критичен период за развој на јазичните вештини!

Автор. Радмила Илиќ

Извор