Досега немав кому да кажам, но кога веќе прашуваш, сè уште ја чувствувам таа шлаканица на десниот образ. Мајка ми речиси ме изненади: што направив за да не сакаш повеќе да доаѓаш и воопшто да не ми се јавуваш? Немав ни време да смислам некоја блага бела лага, да го протнам безопасното „Немам време мамо“, „Знам, многу си зафатена“ – кога таа рече: „Па да, ти секогаш повеќе ја сакаше баба ти“.

Се сеќавате на глупавото прашање што редовно се поставуваше на семејни собири: „Кого го сакаш повеќе, мама или тато?“

Да можам, би го турнала до надворешниот раб на вселената, некаде во несвесното каде што не се поставуваат такви апсурдни прашања и не се оптоваруваат детските мозоци и срца.

Ајде да ми каже некој кој би бил точниот одговор на ова прашање?

Ова е тешко прашање за дете чии родители се согласуваат, а не за родители кои се тепаат како „кечери“. И не за мене, која во тој хаотичен вител на нивните секојдневни кавги секогаш се држев за фустанот на баба ми и барав засолниште во нејзиниот топол скут.

Јас на ова прашање одговорив: „Баба!“, а во собата сите луѓе се свртија кон мене. Тетка ми почна да се смее, а мајка ми ме погледна молскавично.

„Ти си неблагодарна! Татко и мајка те родиле, а таа најмногу ја сака баба. Што ти даде баба ти?“ ми зуеше во ушите по добиената шлаканица од мајка ми.

А што ми даде мајка ми?

Тоа девојче тогаш не знаеше да одговори со едноставни зборови, со јазикот на срцето: ми даде љубов.

Имам една слика. Една од ретките на кои сме баба ми и јас. Таа во розов фустан ме држи мене за рака, нејзината прва внука. Не гледа во фотоапаратот. Отстрана седеше татко ми, само што на фотографијата не се гледаше. Усните ми се црвени како да имав ставено кармин, но едвај имам четири години и имам температура од 38,5 степени, но уште никој не го забележал тоа. Божиќ или Свети Јован, наша слава, на задната страна на фотографијата не пишува точно, само месецот и моето име и името на баба ми. Баба ми ја викна мајка ми: „Ај види, детево како да ми е жешко“. Но, мајка ми не ја слушна, делумно од инает, делумно затоа што не сакаше да го тргне погледот од татко ми кој повеќе не ги броеше испиените чаши ракија.

„Е што се случи страшно?“ ми викна еднаш кога ја потсетив на тоа додека ги гледав фотографиите. „Малку киселина на чорапите, малку крпа со топла ракија на грлото, наутро како нова. Не ни отидовме на лекар“, беше свечената и официјална одбрана на мајка ми.

Поминаа децении пред да сфатам зошто ја напаѓам мајка ми? Зошто ми е потребно да се брани од мене? Дали ќе го смирам тоа мало збунето дете кое баба го држи за рака? Тоа мало девојче со искинати чорапи. Се сеќавам, еднаш целосно поразена ѝ реков: „Не можеше ни да ми облечиш добри чорапи на слика? Каква мајка си ти?“

Со денови ми беше лута, „ја гризнав за срце“, ми рече таа. Така со години се повредуваме една со друга. Не се знае која е поранета. Подоцна, кога пораснав и родив свои деца, веќе не чувствував лутина, не бев повредена и не посакував работите да бидат поинакви. Повеќе не чувствував ништо за нив двајца, моите родители.

„Никогаш не е доцна да имаш среќно родителство“, ми рече еднаш еден добар пријател. „Твоите родители те сакаа, но не се сакаа себеси. А кога не се сакаш себеси, тогаш веруваш дека не заслужуваш љубов, па не ни знаеш како да ја покажеш!“

Тогаш како баба ми знаеше? Како жена чие образование беше до четврто одделение, знаеше да ми покаже љубов? Како можеше мајка ми да не го почувствува тоа од неа? Дали треба да им простам само затоа што ми дадоа живот?

Помина многу време додека не разбрав и не почувствував длабоко во срцето дека зад сите работи стои љубовта. Баба ми не живееше доволно долго за да го види тоа – дека се родив како лек за нејзината рана. Живееше доволно долго за да сфати дека јас го наследив нејзиниот лик – истиот оној што е во конфликт со мајка ѝ – но не и да види како успева да се извлече од тоа огромно мачење, од таа чудна семејна замка.

Не знам колку пати во животот сум ја погледнала таа фотографија, малото девојче со две мали срциња на блузата и „компир“ на десниот чорап, збунето лице кое и покрај сè, чувствува дека е безбедно, сè додека избраната рака ја држи за прстите. Но, првпат го видов во далечниот сјај на минатото ранетото срце на мајка ми како сфаќа дека светот е страшно место и дека таа нема сила, ни моќ да ме чува безбедно. Првпат го почувствував стравот што се раѓа подмолно, од љубовта, токму затоа што очите се затворени за сè друго убаво, за што заборавивме да бидеме благодарни.

„Секогаш повеќе ја сакаше баба ти!“ ме обвини мајка ми.

„Не. Само ја сакав. Исто како што те сакам…“, сакав да кажам… но и јас се плашев, исто како неа. Затоа се вртеше во тој круг: понекогаш жалеше, понекогаш ме напаѓаше, понекогаш ме критикуваше. Не умееше подобро. Како што веројатно не знае ниеден родител што му удира шлаканица на детето.

Не ја оправдувам, само веројатно првпат во мојот живот ја разбирам.

Извор