Рутината за подобро ноќно спиење почнува уште наутро. Би било добро детето преку денот колку што може повеќе време да поминува на отворено и да биде физички активно. Престојот на дневна светлина поттикнува лачење на серотонин, кој е важен за производство на мелатонинот, нашите природни таблети за спиење. Ако детето не престојува доволно на отворено, неговото тело не произведува доволно серотонин, а тоа значи и недостиг на мелатонин, што доведува до проблеми со спиењето.

Дневното спиење не смее да биде предоцна. Најдобро помеѓу 12 и 13 часот. Доцното спиење преку денот значи дека детето ќе биде подоцна изморено навечер. Многу е важно да се ограничи храната што во себе содржи кофеин, шеќери и бои, бидејќи поттикнува хиперактивност. Исто така, важно е да се ограничи и користењето екрани. Имено, на телото му треба дури еден час или дури и повеќе за да се опушти и да биде подготвено за спиење по гледањето во екран (колку подолго се гледа, толку повеќе се одлага).

Околу 2 часа пред спиење треба да се придуши светлото, да се пуштат релаксирачки звуци, да се смири играта, да се изгаси телевизорот и сите други екрани. Сината светлина што ја емитираат уредите влијае врз нормалниот деноноќен ритам, односно циклусот будење-спиење. Психологот Мајкл Брус вели дека кога сината светлина ќе дојде до окото и очниот нерв, ѝ испраќа на пинеалната жлезда сигнал да престане да произведува мелатонин, кој го опушта телото и предизвикува поспаност. Односно, дека сè уште не е време за спиење, тие деца не се изморени кога е време за спиење. Истражувачи од „Харвард“ откриле дека изложеноста од 6,5 часа на сина светлина од уредите го одложува чувството на поспаност дури за 3 часа.

Преку ден е потребно и пожелно блокирање на производството на мелатонин. Тоа ни овозможува подобро да се концентрираме, подобро да размислуваме, подобро да ги обработуваме задачите и да ги извршуваме обврските. И во тоа учествува сонцето. Тоа произведува повеќе сина светлина отколку кој било уред. Меѓутоа, кога е време за спиење, не свети од дневната соба или од телефонот, не го следи детето во неговата соба. Сонцето заоѓа и престанува да емитира сина светлина сигнализирајќи му на телото дека е време за производство на мелатонин и за спиење. Уредите, пак, го прикачуваат детето за екранот и тоа едноставно не може да се оттргне од него. Па наместо да биде поспано, тоа е хиперактивно, нервозно и диво. Но, тоа не се единствените последици.

Децата што имаат уреди во својата соба или се изложени на нив пред спиење спијат дури 1 час пократко. Во една недела тоа е губиток од речиси 7 часа сон. Исто така, студија на израелски научници покажала дека тие деца имаат многу полесен сон и почесто се будат во текот на ноќта, односно немаат квалитетен сон. Како резултат на тоа, децата имаат проблеми како и поспаните возрасни лица: потешко ги помнат информациите, имаат тешкотии со размислувањето, склони се на нагли промени во расположението, стануваат насилни, имаат проблеми со самоконтрола, имаат тешкотии во решавањето на проблемите и извршувањето на училишните обврски. Ако тоа продолжи и понатаму, кај тие деца може да се развијат и различни здравствени проблеми, како дијабетес.

Еве и неколку совети што ќе ви помогнат во намалувањето на користењето мали екрани пред спиење и негативното влијание.

1. Договорете со децата семејно правило за користење екрани.
2. Приближно 2 часа пред спиење да се изгасат електронските направи и ТВ.
3. Отстранете го телевизорот од детската соба.
4. За децата на кои им се потребни компјутери за работа, да се приспособи светлината на екранот за ноќно користење.
5. Ако е можно, за ноќно користење употребете ламби кои емитираат портокалова/жолта светлина наместо сина (ЛЕД-сламбите исто така негативно влијаат врз сонот бидејќи емитираат сина светлина).

Автор: Ива Брчиќ

Извор

Подготвил: Маја Пероска