На оваа тема зборува д-р Наталија Гепе, директор на Клиниката за детски болести во Белград, педијатар, пулмолог, алерголог и професор.

-Околу 80% од пациентите развиваат бронхијална астма во првите 5-6 години од животот. Не е лесно да се разбере дека детето има астма, бидејќи во првите години од животот, поради возрасните карактеристики, децата се подложни на бронхијална опструкција (отежнато дишење со продолжено издишување и отежнато дишење), поради инфекции.

Дали вашето дете има астма?

Еве на што треба да обрнете внимание:

-Епизодите на отежнато дишење се повторуваат повеќе од три до четири пати годишно.
-Детето има или имало атопичен дерматитис или алергиски ринитис.
-Постои семејна историја на алергиски заболувања.

Астмата не може да се постави само врз основа на овие знаци.
Кај деца постари од шест години, спирометријата (тест за волумен на белите дробови) може да помогне при дијагнозата, додека за помалите деца се користат специјални методи приспособени на нивната возраст.

Како да се лекува бронхијална астма?

Бронхијална астма е хронична болест која бара континуирана терапија. Користењето само бронходилататори (лекови за ублажување на напади) за време на егзацербации не се препорачува од неколку причини. Д-р Гепе објаснува:

-За време на напад, детето не треба да користи само бронходилататори со кратко дејство кои ги ублажуваат спазмите. Предозирањето со нив може да доведе до сериозни компликации, а во одреден момент тие веќе не дејствуваат бидејќи не влијаат врз воспалението, туку само привремено ја олеснуваат состојбата.

Современите методи на лекување вклучуваат:

Инхалациски антиинфламаторни лекови – најчесто инхалациски глукокортикостероиди, кои ја намалуваат зачестеноста на нападите и го подобруваат квалитетот на животот на детето.
Комбинирани инхалатори – тие содржат глукокортикостероиди и бронходилататори со долго дејство, што ја поедноставува терапијата.
Целна терапија – моноклонални антитела кои ги блокираат цитокините, намалувајќи го бројот на егзацербации за околу 70%.

-Современите лекови се многу ефикасни и безбедни. Благодарение на нив, нападите стануваат поретки, квалитетот на животот се подобрува, а детето може да води нормален живот. На пример, сега постојат инхалатори кои комбинираат глукокортикостероиди и бронходилататори со долго дејство, што дополнително ја поедноставува терапијата – истакнува д-р Гепе.

За деца со лесна или умерена астма (повеќе од 90% од случаите), доволни се инхалациски глукокортикостероиди. Системски глукокортикостероиди се користат само во тешки случаи, кои се поретки (7-8% во урбаните средини, 2% во други региони).

Дали астмата се лекува?

Астмата е хронична болест и не може целосно да се излекува. Меѓутоа, со соодветен третман и избегнување провокативни фактори, како што се алергени или чад од тутун, може да се држи под контрола.

-За жал, ова е хронична болест. Ако детето не се придржува до терапијата или е постојано изложено на провокативни фактори, како што се алергени, тоа ќе предизвика влошување. Тинејџерите се особено подложни на ризици бидејќи честопати почнуваат да пушат или не се ангажираат доволно во физичка активност, што ја влошува состојбата – предупредува д-р Гепе.

Едукација на деца и родители

Важно е децата со астма да научат:

-Како правилно да дишат и да користат инхалатори.
-Да ги препознаваат предупредувачките знаци на влошување на болеста.
-Да применуваат превентивни мерки при вирусни инфекции (привремено зголемување на дозата на лекот).

Од друга страна, има и такви што ја игнорираат болеста додека состојбата не стане сериозна. Астмата бара редовно следење и посети на специјалисти. Посебно внимание треба да се посвети на тинејџерите, бидејќи тие често ја игнорираат важноста на третманот.

-Тинејџерите се сметаат себеси за возрасни, но тие се нестабилни, па дури и одбиваат терапија. Едукацијата е клучна – заклучува докторката.

Автор: Јасна Дреновац

Извор