Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Моето дете има 15 месеци и оди во градинка. Првпат бевме одделени една недела бидејќи бев во болница, но откако се вратив, се однесува агресивно кон мене – ме мава со сѐ што ќе ѝ дојде при рака, ноќе не сака да спие и само плаче. Кога ќе ја земам да ја смирам, таа уште повеќе вреска и ме тегне, ме влече… Исто така, не сака да ја бањам, заоѓа од плачење, а претходно немавме никаков проблем со ништо. Дали може да ми дадете некаков совет?

ОДГОВОР: Верувам дека сте збунети од ненадејната промена кај своето дете бидејќи стравувате дека ова е резултат на вашата разделба.

На оваа возраст, кога се случуваат животни промени, не е невообичаено однесувањето на вашето дете да биде реакција на разделбата што ја доживеало и промената во неговата рутина. Природно е вашето дете да било вознемирено без вас, но постојат ситуации во животот кога разделбата е неопходна. Поради тоа, ќе биде потребно малку време за повторно да се воспостави истиот однос, довербата и сигурноста со вас.

Ова се нарекува повторно поврзување со поминување квалитетно време со вашето дете за да ја обновите врската. Секако дека сте вознемирени, но останете смирени и однесувајте се исто како и досега, само што би било добро да почнете да ги рефлектирате нејзините чувства и да ги изразите, на пример: „Лута си…“, „Тажна си“ итн. Од друга страна, ова е апсолутно функционална агресија, во согласност со фазата на раст на вашето дете. Недостигот на алатки потребни за вербално изразување на она што го чувствува е една од главните причини што го наведува детето да „дејствува“.

Забележете ги фреквенцијата и околностите кога се случуваат овие епизоди. Дали детето станува раздразливо кога сте сами или во присуство на други? Пред спиење или во некое друго одредено време од денот? Дали овие епизоди се повремени или чести? Се мисли дали е уморна, гладна, дали ѝ се спие итн.

Кога удира или фрла нешто, јасно и кратко кажете „не удирање“, „ме боли“, нежно тргнете ѝ ја раката и прегнете ја, свртете го вниманието на нешто друго и не сфаќајте го нејзиното однесување толку лично, туку како можност да се изрази бидејќи поинаку не умее. На возраст од 15 месеци децата не се когнитивно способни да ги контролираат своите импулси, кога би можела да искористи друг, полесен и побрз начин за да се изрази или да го добие тоа што го сака, би го направила.
Продолжете со истата рутина како и досега, само што на почеток би било добро другиот родител да помага, се мисли на бањањето, на играњето заедно, заспивањето.
Секогаш охрабрувајте го и потенцирајте го доброто однесување.

Исто така, на оваа возраст децата развиваат сепарациона анксиозност. Покажуваат интерес да го истражуваат светот, а родителот претставува сигурна база во која постојано ќе се враќаат. Обично кога децата се соочуваат со непознати луѓе и непознати места, сакаат да останат прилично блиску до родителот (седење в скут). Детето е претпазливо, но сепак сака да истражува. По некое време се осмелува да излезе, но постојано се враќа да го види родителот за да се чувствува сигурно. Ова е значајно затоа што без таа основа на приврзаност кон родителот, детето нема да чувствува сигурност да излезе и да истражува.
Секогаш кога ќе одите некаде и ја оставате, кажете ѝ дека ќе се вратите, бидете доследни и понудете ѝ да ја носи со себе омилената играчка.
Колку и да сакаме да ги избегнеме овие ситуации, тие се дел од развојот на децата. Она што можеме да го направиме во меѓувреме е да се обидеме максимално да останеме смирени, да поттикнеме позитивно однесување и да запомниме дека оваа фаза нема вечно да трае.

Доколку ви е потребна дополнителна помош за тоа како да постапувате, како и за развојот на вашето дете, можете да закажете родителско советување и психоедукација на sovetuvanje@gmail.com

Одговара: Билјана Манасова-Јовановиќ, дефектолог и психотерапевт; Психотерапија и советување 
е-пошта: sovetuvanje@gmail.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.