За време на мојата долгогодишна практика бев многу заинтересирана за дислексијата. Следев сè што објаснуваше теоријата и се обидов да го применам тоа во практична работа со деца. Не бев задоволна од резултатите. Затоа отидов во Лондон во Центарот за дислексија со надеж дека ќе најдам одговор. Ја научив техниката на специфична стимулација на хемисферите, која дава многу подобри резултати за пократко време.

Дислексија – специфичен терапевтски метод на работа

Дислексијата е тешкотија поврзана со бавно читање или читање кое има многу паузи и грешки. Дислексијата НЕ МОЖЕ да се надмине со присилување на човекот да чита што повеќе и што подолго. Дислексијата се надминува со употреба на специјални терапевтски техники.

Првиот чекор

Многу студии покажале дека двете хемисфери на мозокот учествуваат во процесот на читање и дека секоја хемисфера од мозокот придонесува на специфичен начин. Утврдено е и дека има повеќе видови грешки при читањето и дека според зачестеноста на типот на грешки, можеме да одредиме која од хемисферите не учествува во доволна мера во процесот на читање.

Затоа, првата фаза е да се процени кој тип грешки најчесто се јавуваат кај одредена личност, колку време е потребно да се прочита одреден текст и дали детето може да го запомни текстот што го прочитало.

Видови грешки

Во зависност од видот на грешките, дислексијата е поделена на оние во кои доминираат грешки од L-тип или тип на лева хемисфера и P-тип (перцептивен тип), т.е. тип на грешки на десната хемисфера.

Грешки од L-тип се грешки кои укажуваат на тоа дека левата хемисфера на мозокот не учествува доволно во процесот на читање. Тоа се:

Пропусти – испуштање одредени звуци или слогови во зборовите.

Поместување на звуците во средината на зборот до почетокот или крајот на зборот.

Додавање поединечни звуци или слогови во зборови.

Доколку при читањето детето има повеќе од овие грешки, а времето за читање не е предолго, тогаш се работи за дислексија од L-тип.

Грешки од P-тип се грешки кои укажуваат на тоа дека десната хемисфера на мозокот не учествува доволно во процесот на читање.

Тоа се:

Грешки во фрагментацијата – читање буква по буква, двоумење или повторување на истиот збор.

Ако во процесот на читање детето има повеќе од овие грешки и многу продолжено време на читање, тогаш се работи за дислексија од П-тип.

Втор чекор

Врз основа на процената за тоа каков тип грешки најчесто се јавуваат кај одредена личност, колку време е потребно да се прочита одреден текст и дали детето е способно да го запомни текстот што го прочитало, се планира оптимален тип на терапевтска работа.

Зошто покрај видот на грешките, потребна е и процена на времето за читање и меморирање на текстот?

Затоа што детето со дислексија од L-тип чита релативно брзо, но неговите грешки се такви што го менуваат значењето на зборовите и речениците, а ова дете има меморија од погрешен текст. Следствено, кога чита географија, историја, се сеќава на погрешни информации и на тој начин добива значително пониски оценки од своите врсници.

Спротивно, детето со дислексија од П-тип најчесто го чита текстот без многу грешки, но многу бавно, со многу повторувања на исти зборови, со двоумење и со тоа не успева да запомни соодветен број факти.

Трет чекор

Врз основа на студиски престој во центрите за дислексија во Лондон и врз основа на моето сопствено искуство, имплементацијата на методот на специфична стимулација на хемисферите дава најбрзи и најстабилни ефекти при работа со деца со дислексија. Дополнително, експериментално беше покажано дека со користење на процедурите на оваа техника кај деца со дислексија L-тип, левата хемисфера станува поактивна во процесот на читање, а кај децата со P-тип, десната хемисфера станува поактивна во читањето.

Постапката за имплементација на методот на специфична стимулација на левата хемисфера кај дислексијата L-тип бара поконкретни вежби, но секогаш со вистински зборови, додека постапката за спроведување на методот на специфична стимулација на десната хемисфера кај дислексијата P-тип, бара повеќе работа со апстрактни зборови.

Запомнете:

-Не присилувајте го вашето дете да чита бидејќи само читањето со дислексија не го подобрува процесот на читање, туку консултирајте се со логопед за помош.

-Не инсистирајте да чита пред други бидејќи вашето дете ја губи самодовербата и желбата за учење.

-Не барајте од вашето дете да учи долго време и не терајте го да прави многу домашни задачи во еден ден. Распоредете ги неговите обврски на неколку дена и оставете му доволно време за игра и за слободни активности.

Автор: д-р Јасмина Вуксановиќ

Извор