Во последните години некои родители почнаа да „користат“ стил на воспитување кој, едноставно кажано, им штети на децата, ги намалува нивните шанси да се развијат како што треба, да бидат тоа што се. Овој стил на воспитување стои на патот на правилниот развој на денешните деца.
Денеска поминуваме многу време зборувајќи за оној дел од родителите (а секако има и такви) кои не се многу вклучени во животот на нивните деца, нивното образование и растење. Тоа, се разбира, не е добро. Но, постои и друга страна на паричката. Има и родители кои имаат чувство дека нивното дете не може да успее ако тие не се до него на секој чекор. За да спречат или да решат проблем. Да го поплочат и да го покажат патот. Кога ги воспитуваме децата на овој начин (и секако секој од нас има моменти во животот кога му се чини дека сè мора да биде под негова контрола), нашите деца почнуваат да живеат детство полно со напорни распореди.
Како изгледа списокот за проверка од детството?
Ги чуваме децата, внимаваме да бидат безбедни, нахранети, стоплени и убави. Но, тоа не е доволно. Сакаме тие да се запишат и во добри, најдобри училишта. И да се паднат кај најдобрите учители во тие најдобри училишта. И кај тие најдобри учители, во тие најдобри училишта, да имаат најдобри оценки. Но, не само оценките. И просекот на крајот. И не само оценки и просек, туку и награди од натпревари и признанија. И не само оценките и просеците и наградите во училиштето, туку и спортот, и јазиците, и училиштата за ментални вештини. И не само да учествуваат на сите овие места, туку да бидат лидери. „Не само да се приклучиш на секцијата, предложи, ти започни секција! Ова се вештини што ќе бидат ценети утре кога ќе се запишеш на факултет!“
И сето тоа го бараме од нашите деца затоа што сакаме совршенство. Совршенство кое од нас никогаш не го побарале, никогаш на тоа ниво и во таа мера.
А бидејќи нашите барања се толку големи, секако дека ќе се скараме и со наставникот, директорот, педагогот во училиштето. Со тренерот или професорот по пијано. Се разбира, ние ќе станеме лични адвокати на нашите деца, нивни секретарки, советници и батлери. Ги поттикнуваме, возиме, носиме, мотивираме повеќе од потребното, насочуваме, скршнуваме од патот кој ни изгледа погрешен, сето тоа само за еден ден да се запишат на тој факултет на кој всушност повеќето пријавени нема да можат да се запишат.
И како изгледа да се биде дете што живее според список за проверка?
Прво, има малку или воопшто нема слободно време. Нема слободни попладневни часови бидејќи секој момент мора да биде посветен на фокусирани активности кои ќе го поттикнат развојот на нашите деца и ќе ги направат гении. За да го постигнеме сето тоа, ги ослободуваме од домашните работи, а често не им даваме ни доволно сон. И сето тоа, ќе кажат родителите на детето кое живее според листа, го работиме за да ги израдуваме децата. Но, кога ќе се вратат од училиште, не ги прашуваме дали се среќни. Ги бараме оценките и домашните задачи.
А на нашите лица јасно го видоа тоа, нашето одобрување, нашата љубов, атмосферата во куќата, дека нивната вредност почнува и завршува со петки.
А потоа, се запишуваат во средно училиште. И почнуваат да добиваат четворки. Дури и неколку тројки. Остануваат зачудени, мака мачат да ја вратат некогашната слава, загрижени се како ќе се запишат на факултет со тие оценки. А до крајот на средното училиште „прегоруваат“ послабите меѓу нив. Ја губат силата. Тие стареат предвреме бидејќи никогаш во детството не слушнале: „Тоа што го правиш е доволно добро, ти си тоа што си – таков/таква каков што треба да бидеш“.
Но, наместо тоа, мислиме дека без совршенството што го поставивме, без престижниот факултет на кој треба да се запише нашето дете, по наши стандарди – не може да биде успешно. Или се плашиме дека нема да имаме иднина која ќе ни приреди задоволство да се фалиме пред нашите роднини и пријатели за постигнатото? Во исто време ја забораваме клучната работа – да им помогнеме на секој чекор, да ги заштитиме од „неправедните“ учители, тренерите кои не им обрнуваат доволно внимание, пријателите кои не влијаат врз нив онака како што замисливме, па ние всушност им испраќаме порака на децата – не можете да бидете успешни без наша помош.
Не мора да објаснуваме како тоа влијае врз развојот на нивната самодоверба и независност, кои всушност се основата на секој успех. Можеби мислите дека им ја кревате самодовербата кога аплаудирате на петки, медали и дипломи? Но, ако зад овие успеси стои вашето постојано вклучување, охрабрување и туркање, како мислите дека ќе расте самодовербата на вашето дете?
Накратко – ако сакаме нашите деца да станат навистина самоуверени, ефикасни и независни, мора да им дозволиме да прават многу повеќе работи целосно сами, да донесуваат многу повеќе одлуки без наше мешање, да решаваат многу повеќе проблеми сами, да се соочат со предизвици – сами. Да имаат свои соништа и свои, избрани искуства. И не, секако тоа не значи дека секое дете е мотивирано да работи и напредува и дека треба само да се повлечеме и да го пуштиме, што и да е. Но, она што не смееме да дозволиме да се случи е да ги оценуваме и училишните и спортските, а и уметничките успеси.
И сето тоа за еден ден нашите деца да спаѓаат во тој мал круг на лидери, успешни, богати, со кои ќе се гордееме. Дали некогаш сте размислувале колку е навистина ограничена дефиницијата за успех?

Да, може да постигнеме добар резултат на краток рок ако ја завршиме домашната задача за него или му помогнеме повеќе отколку што треба. Ќе добие подобра оценка, подобар просек, што утре ќе му донесе некој бод повеќе при уписите во средно. Но, сето тоа има своја цена, која ќе ја платиме со нивната независност, способност, верба во себе, истрајност. Тоа значи дека треба многу помалку да нѐ загрижува уште бод или два и дали ќе се запишат во ова или она училиште, а многу повеќе дали имаат развиено правилни навики, вештини, начин на размислување, ориентација кон целта, приспособливост што ќе им овозможи добро да се сложуваат во секое училиште, во секоја средина. За да го извлечат најдоброто од секоја ситуација. САМИ.
Нашите деца треба да бидат многу помалку фокусирани на нивните оценки и просеци и да бидат многу повеќе заинтересирани да ги постават темелите за нивниот успех во животот како деца. А тие основи се направени од љубов, да се биде добар пример и да се има верба во нив. Да им дадеме домашна задача што можат и треба да ја направат, чекор по чекор да ја градат својата самодоверба и независност. Не е успех ако вашето дете се запише во најдоброто училиште. Успехот е добро да се снајде и да се приспособи во училиштето и во иднина да може да го работи тоа што го сака.