Нешто во неговата формулација ме погоди. Нешто околу начинот на кој го кажа тоа, звукот на неговите зборови, неговиот говор.

„Никој не ме сака. Дури ни мајката што ме родила“. Зарем тоа не е прилично чуден начин за да се каже тоа? Дури ни мајката што ме родила.

Беше закотвен на задното седиште од мојата „тојота“, и натаму премал за да седи напред. До 7 години веќе се селеше премногу пати. И овој пат, како и сите претходни, сите свои работи ги носеше во вреќа за ѓубре. Куферот би му дал барем некое чувство на достоинство во сето тоа – тоа што го сместуваа во нов и нов и повторно нов дом за згрижување пред да стигне до трето одделение. Вреќите за ѓубре се кинат, знаете. Никако не можат да ја издржат целата содржина на животот, а дефинитивно не живот толку ранлив како овој. Со текот на времето, се кинат од напор.

Оваа селидба на Стивен му падна најтешко. Мислеше дека ќе остане во овој дом, барем некое време. Овде почувствува некаква нежност. Кога отидов по него, откако мајката од згрижувачкото семејство се јави да каже дека не може повеќе да остане тука, многу лесно појде со мене – со спуштена глава, без никаква видлива реакција. Дури кога влезе во автомобилот, почна да жали со оној звук на болка кој ве потресува до сржта.

Едвај успеа да ги каже тие зборови: „Никој не ме сака. Дури ни мајката што ме родила“.

По многу месеци, во иста таква сцена, тој се бореше. Трчаше по дневната соба, се криеше зад мебелот, одбиваше да оди. Но, таа ноќ не беше во состојба да се бори. Деветгодишниот Стивен во испотените раце ја држеше својата книшка. Тргнавме на процес за посвојување на кој ќе запознаеме семејство кое сака да посвои постаро дете, семејство кое автоматски не исклучува дете како Стивен поради неговата долга „историја“. Тој сака да ги импресионира, тие странци. Сака да ги освои, па со себе ја носи книшката со добри оценки, како реален доказ дека тоа дете е вредно за љубов.

Детето никогаш не би требало да докажува дека е вредно за љубов.

Дванаесетгодишниот Стивен ми вели дека сум му најдобра другарка. Јас сум неговата социјална работничка и тој би требало да има вистински најдобар другар, но не му го велам тоа. Се наоѓаме на снимање емисија „Венсдеј Чајлд“, сегмент од вести кои прикажуваат деца за посвојување. Стивен е многу топол пред камерите. Можеби некој ќе го избере овој пат. Можеби ќе успее да изнесе доволно докази, на 12 години, дека е сепак дете вредно за љубов. А навистина е. Но, тоа не е доволно. Семејство никогаш не се појавува.

Години подоцна, долго откако заминав од агенцијата, мојот стар шеф ми испрати е-пошта да ме праша како сум и заврши со кратко П.С.: Стивен е во притвор бидејќи побегнал од згрижувачко семејство. Треба да го посвоиш“. Желудникот ми се стегна. Толку пати помислив на тоа. Јас треба да го посвојам. Но, не сум го направила тоа.

За неговото убиство ми кажа пријател кој го видел тоа на вести. Застрелан бил на некоја забава поради глупава кавга. Мртов е на 18 години, мртов, а само што станал маж.

Не мојот Стивен, се молев. Кога сфатив дека навистина е тој – дека нема шанса да е некој друг, жалев со оној вид болка што ве потресува до сржта.

Што направивме сите? Што НЕ направивме сите.

Весниците објавија многу малку за неговото убиство, како дополнително да се потсетиле. Едвај им бил вреден за споменување. Непознати луѓе пишуваа грди коментари на интернет: „Уште еден клошар“, велеа. Не сте го познавале. Не знаете апсолутно ништо за ова момче. Не знаете дека како дете пишуваше со прстот по мојот грб за да му помине побрзо времето додека чекавме за преглед кај лекар и ме прашуваше да погодам што ми пишува.

Стивен не беше во право таа ноќ во мојот автомобил. Мајка му го сакаше, на нејзин начин. Беше таму на погребот, ме поздрави љубезно. Мислам дека знаеше оти го сакам Стивен. И двете го изневеривме на крајот, а тоа нѐ здружи. Ниту една од нас не можеше да му даде семејство.

Немаше фотографии од детството на Стивен на погребот. Немаше слики од зеленоокото момче со слатка насмевка за да нѐ потсети што е загубено. Немаше слики од него, па испечатив неколку за да ги однесам. Тоа беше само една капка во спротивно со она што не го направив. Имаше малку социјални работници на погребот и ниту една од згрижувачките мајки. Дали знаат дека е починат? Ако сте биле легален старател на дете, добро би било да се појавите на неговиот погреб. Бил на некој начин со вас – му го должите тоа. Мајката што го родила беше тука.


Некој те сака, Стивен. Сакам да му го кажам тоа. Но, предоцна е.

Стивен ги обелодени сите порази во системот кој е толку скршен, за чие заздравување треба многу повеќе за да дојде до спојување на скршените коски на децата што живеат во негови рамки.

Се кршат, знаете. Овие деца што ги оставаме зад себе. Со текот на времето, се кршат.

Автор: Лиз, социјален работник

Извор



912

X