На повеќето родители им е позната фразата „не разговарај со непознати“. Но, експертите за безбедност веруваат дека овој пристап не е најефективниот начин да се учат децата за личната безбедност. Наместо тоа, тие препорачуваат да се фокусира вниманието на „лукавите“ или опасни луѓе – бидејќи вистината е дека не секој што претставува закана е сосема непознат.

-Всушност, во 93 отсто од случаите децата ја познаваат личноста која сака да им наштети. Важно е да се има на ум дека децата размислуваат буквално и имаат мало животно искуство – објаснува д-р Синтија Вејар, професорка и експерт за безбедност на децата.

Иако можеби разбираат дека не сите луѓе се добронамерни, можеби нема да ги препознаат предупредувачките знаци.

-На пример, во цртаните филмови и во филмовите негативците често се прикажуваат на начин што ги прави да изгледаат сомнителни или опасни. Меѓутоа, во реалниот живот, личноста која е закана може да биде љубезна, дарежлива и привлечна. Децата треба да знаат дека надворешниот изглед не мора да ги одразува вистинските намери на една личност – известува Родители.

Разлика меѓу непознати, лукави и опасни луѓе

Дури 34 % од сторителите се членови на семејството, додека 59 % се семејни познајници, покажуваат податоците. Затоа експертите советуваат дека децата треба да се научат како да препознаваат лукави или опасни луѓе наместо да се фокусираат исклучиво на странци. Лукавите и опасни поединци користат манипулации – подароци, ветувања или тајни – за да ја добијат довербата на детето.

-Може да се обидат да го изолираат детето или да ги тестираат неговите граници, на пример, со реченици како: „Знам дека твоите родители не го дозволуваат ова, но ти можеш да го направиш ова со мене“ – вели Вејар.

Нивната цел е постепено да го навикнат детето на ситуации кои не му се удобни и емотивно да го искористат.

Клучни лекции за безбедност за децата

Д-р Стејси Думас, детски психијатар, нагласува дека заштитата на децата не е разговор што се случува еднаш. Наместо тоа, безбедносните навики треба да се всадат уште од мали нозе.

Знаење на сопствената адреса и безбедните места – Децата треба да ја знаат нивната адреса, бројот на нивните родители и како да повикаат помош во итни ситуации.
Секогаш да бидат во друштво – Децата се побезбедни кога не се сами, без разлика дали се на училиште, на игралиште или надвор и наоколу.
Верување во сопствените инстинкти – Ако нешто им изгледа чудно или непријатно, веднаш треба да се оддалечат и да разговараат со возрасно лице од доверба.
Избегнување ризични ситуации – Децата треба да бидат свесни за околината, да избегнуваат разговори со непознати и да бидат внимателни во онлајн комуникацијата.
Препознавање на предупредувачките знаци – Возрасните не треба да бараат помош од децата, да им нудат подароци или да ги натераат да чуваат тајни.
Секогаш да им кажуваат на возрасните каде одат – Децата треба да ги информираат родителите за промените во плановите и да избегнуваат сами да одат на непознати места.
Правила за останување дома – Доколку се сами дома, не смеат да им ја отвораат вратата на непознати или да кажат дека се сами.
Барање помош и добивање внимание – Ако се чувствуваат загрозени, нека викаат и нека бараат помош.
Имање таен збор – кодот договорен со родителите може да помогне во итни ситуации.
Не треба да чуваат тајни што им предизвикуваат непријатност – Ако некој им каже дека треба да чуваат нешто за себе, веднаш треба да му кажат на родителот.

Што друго можат да направат родителите?

Важно е редовно да разговарате со децата за безбедноста и да ги приспособувате овие разговори на нивната возраст. Клучот е отворената комуникација и градењето доверба, за децата да се чувствуваат безбедно и да знаат дека секогаш можат да се обратат кај родителите за помош.

-Учењето на децата за опасните ситуации треба да биде тековен процес, а не нешто што еднаш се споменува и се заборава. Безбедноста е доживотна вештина – заклучува д-р Руда, експерт за безбедност на децата.

Извор