Првата година од животот брзо поминува, а родителите имаат уште многу работа, но она што детето досега го научило и што ќе продолжи да го подобрува во понатамошниот период на развој е огромно. Секој ден сè повеќе ќе ги формира своите способности и карактер, а ние сме тука да му помогнеме. По првиот роденден, моторните вештини, особено манипулативните вештини и способноста за координација на детето, продолжуваат интензивно да се развиваат. Со вежбање, овие активности стануваат сè попрецизни и му овозможуваат на детето активно да ја истражува околината, што го прави со голем интерес и задоволство. Истовремениот развој на јазикот и говорот му овозможува на детето подобро да ја разбере околината, да ги изразува своите желби и мисли, што го поттикнува понатамошниот развој на социјалните интеракции на детето. На возраст од 12 до 18 месеци се воспоставуваат модели на моторно однесување кои ги карактеризираат луѓето: стоење и исправено одење. На возраст од дванаесет месеци детето може самостојно да се повлече до стоечка положба, а на петнаесет месеци може да стои самостојно. Просечната возраст на која децата одат е 12-14 месеци.

Се усовршуваат фината и грубата моторика. На возраст од 18 до 24 месеци развојот на контрола на исправеното држење продолжува. Стоењето е веќе автоматизирано, одењето е усовршено. Се појавува брзо одење, почнуваат трчањето и скокањето, а детето може да оди на различни начини: наназад, преку препреки. Моторните вештини на раката и прстите продолжуваат да се подобруваат, па детето е повешто во изведувањето различни движења. Доминантната употреба на едната страна од телото е поизразена. Доброволната контрола на движењето се воспоставува постепено и зависи од созревањето на нервниот систем, па затоа е неопходно да се координираат активностите за моторен развој според развојните можности на детето. Овие активности треба да се приспособат на индивидуалните способности на детето. Многу е важно да не траат долго за да се избегне непотребно оптоварување и замор.

• Охрабрете го времето поминато на стомак од првите неколку недели, што помага да се зајакнат мускулите на вратот и на грбот. Ставете шарени играчки во видното поле на бебето за да вежбате фокусирање и следење предмети со очите.
• Различни видови игри како „криенка“, „фати“,  игри со топка и сл., како и игри со играчки, се многу корисни за изведување различни движења,
• Треба да се поттикне желбата на детето самостојно да учествува во процесот на хранење, облекување и други секојдневни активности.

Покрај основните физиолошки потреби, детето има специфични социјални и емоционални потреби кои се исто така основни и мора да се исполнат. Задоволувањето на овие потреби создава добро расположение кај детето, што позитивно влијае врз севкупниот психофизички развој на детето.

Детските психомоторни вештини им помагаат на децата да ги контролираат своите тела и да воспостават добар концепт за нивната шема на телото. А, исто така, ги фаворизираат когнитивниот, емоционалниот, сензомоторниот и симболичкиот развој. Затоа, промовирањето и работењето на психомоторните вештини, особено од 0 до 3 години, е од клучно значење за нивниот развој.

• За да ги поттикнете грубите моторни вештини, препорачуваме играње со пена или гумена топка и масирање на телото на бебето. Оваа игра можете да ја играте од 6 месеци до 3 години.
• Игра со огледало –  Се состои од седење еден спроти друг и симулирање на огледало. Ако едниот го извади јазикот, другиот мора да го извади и ако едниот ја крене десната рака, другиот ќе го направи истото. Оваа активност работи на моторна координација и латералност.
• За да се стимулира фината моторика, децата можат да научат да ставаат штипки за алишта на јаже. Тоа им овозможува да ги класифицираат по боја, големина или материјал. Тие можат да започнат со провлекување макарони, обрачи и големи копчиња за постепено да ја закопчуваат облеката.
• На ист начин, се препорачува децата да си играат со пластелин, одвртувајќи и извртувајќи ги нештата, како капаче на шише, на пример. Коцките се идеални за поттикнување на имагинацијата и фините моторни вештини. Следниот пат кога ќе му дадете подарок, оставете го да ја искине хартијата и да го одвитка, исто со бонбоните.
• Исечете сунѓер, натопете го во вода и нека ја истиснува течноста, нека става гравчиња, пом-пом топчиња во шишиња, тампони за уши во мали отвори од кутија за чај, големи топки во кутија со отвори како глава од зајче и сл.
• Кој не си играл со меурчиња од сапуница? Тргнувањето по нив е идеална вежба за поттикнување рамнотежа, координација и латералност. Уште повеќе, дувањето меурчиња од сапуница ги носи придобивките од дувањето, неопходни за стимулирање и стекнување говор.
• Поттикнете ја играта на отворено, како што се качување на игралишта и трчање на трева, што помага да се развие рамнотежа.
• Дајте му на вашето дете боички и хартија за да ја поттикнете креативноста и да вежба прецизни движења.
• Многу е корисна песната „Кога сте среќни“, каде што детето прво треба да ве имитира вас или постарите деца, а потоа само да ги повторува наредбите на музиката: плескајте со дланките, потоа удрете со нозете на подот, пукајте со прстите и слично.

Како да се поддржи развојот на детето?

 Играта е клучна: секоја фаза од развојот е можност за учење преку игра. Дајте му простор на вашето дете да истражува, да иницира и да биде креативно. Редовна интеракција: разговарајте, пејте и играјте со вашето дете за да го поттикнете развојот на когнитивните и моторните вештини. Поттикнете го слободното движење: Дозволете му на вашето дете да се движи без ограничувања, на безбедни површини и создајте можности да вежба различни движења. Следете ги реакциите на вашето дете: секое дете има свое темпо на развој, па затоа е важно да препознаете што го интересира во моментот и да го поддржите во тоа.

Кога да побарате стручен совет?

Ако забележите дека вашето дете не ги постигнува клучните развојни пресвртници во очекуваната временска рамка или покажува значителни отстапувања, важно е да се консултирате со педијатар или физијатар. Раната интервенција може да помогне да се поправат сите проблеми и да му се обезбеди на детето потребната поддршка. Првите три години се време кога детето учи најбрзо и најмногу. Активното учество на родителите во овој процес може значително да придонесе за здрав психомоторен развој.