Центарот за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) го отстрани лазењето од списокот со значајни фази во развојот на децата. Еве зошто и што треба да знаете за оваа вештина на бебето.

На почетокот од оваа година лазењето, кое претходно се сметаше за значајна фаза од животот на бебето и се очекуваше бебињата да ја совладаат околу деветтиот месец од животот, е укината од листата на ЦДЦ за бебињата во САД, на изненадување на многу родители и експерти за педијатриски развој. Исто така, одењето како значајна фаза во животот на бебето е пролонгирано на 18 месеци (наместо 12), а зборувањето е пролонгирано на 15 месеци наместо на границата од 12 месеци.

– Некои од промените – вклучително и отстранувањето на ползењето – ненамерно им испраќаат порака на родителите и старателите дека одредени пресвртници повеќе не се важни, кога тоа навистина не е така – вели педијатрискиот физиотерапевт Кејтлин Рикерд.

Иако промените беа направени за да се подобри раната идентификација на доцнењето во развојот и да се обесхрабри пристапот „чекај и види“, Рикерд верува дека новата листа ќе има спротивен ефект. Таа вели дека постои ненамерна можност овие промени да резултираат со одложување на процените, продолжување на текот на лекувањето и влијание врз последователните развојни пресвртници.

Ако лазењето не е дел од значајните фази во развојот на бебињата, дали и понатаму е важно?

За Рикерд, стравот од минимизирањето на лазењето на листите за проверка е дека родителите можат да изгубат драгоцено време за да го донесат своето бебе и рано да интервенираат.

– Не е дека лазењето е секогаш „црвено знаме“, туку лазењето е важна пресвртница за толку многу развојни домени што влијаат врз развојот на вештините на повисоко ниво, како и тоа дека лазењето е дел од типичниот развој, па кога не се случува, обично постои причина – вели таа.

– На сето тоа додајте ја пристрасноста што обично ја имаат луѓето од типот: „Јас не лазев, па види ме, во ред сум“, како и еден куп информации од различни извори, и добивате рецепт за збунетост меѓу родителите, додава таа.

Кога бебињата треба да почнат да лазат?

Лазењето е груба моторичка вештина – ова се движења со помош на големите мускули на телото. Како што расте вашето бебе, овие вештини може да вклучуваат седење, стоење, одење, трчање, одржување рамнотежа и менување позиции.

Повеќето бебиња почнуваат да лазат на возраст од 5 до 11 месеци, вели Минхас.

– Постои варијабилност во оваа конкретна моторна пресвртница. Некои бебиња целосно се откажуваат од лазење или се впуштаат во варијација на лазење пред да почнат да одат исправено – вели Рикерд.

Со традиционалното лазење, кое е познато и како „реципрочно лазење“, вашето бебе ќе биде на двете колена и на двете раце додека се движи напред. Ова бара од нив да одржуваат рамнотежа додека ја движат спротивната рака и нога заедно напред. Други варијации вклучуваат лизгање на задникот, како и лазење како мечка каде што колената и лактите остануваат испружени, или дури и тркалање. Во клинички контекст, не постои грижа ако детето претпочита да користи варијација на лазење.

Кои се придобивките од лазењето?

Лазењето им помага на бебињата да собираат и да обработуваат информации за нивниот свет, вели Салма Касам, професионален терапевт кој е специјализиран за работа со мали деца и бебиња во болницата „Холанд Блорвју рихаб“ во Торонто.

– Лазењето носи многу физички, когнитивни и сензорни придобивки за децата – вели Касам.

Меѓу придобивките се и зајакнување на ребрата и мускулите на торзото; градење стабилност на рамената, зајакнување и издолжување на мускулите на прстите и дланките; учење за координација на левата и десната страна, учење за перцепција и вежбање движење во просторот.

Треба ли да се грижам ако бебето не лази?

– Не постојат убедливи докази дека децата што го прескокнуваат лазењето се изложени на поголем ризик од други видови развојни тешкотии. Сè додека вашето бебе има моторна моќ, координација и мотивација да се движи низ околината на некој начин, не треба да се грижите – вели педијатарот Рипудаман Минхас од Торонто.

Минхас вели дека семејствата дефинитивно треба да разговараат со својот лекар ако откријат дека движењата на нивното бебе се асиметрични или еднострани.

– Ако се чини дека на вашето бебе му недостига свест или мотивација да ја истражува својата околина или да се поврзе социјално со другите, спомнете му го тоа на педијатарот во текот на наредната посета.

Дали постојат начини со кои ќе му помогнам на бебето да лази?

Повеќе време на стомак, препорачуваат експертите. Времето на стомак го поддржува развојот на моториката, почнувајќи со контрола на главата, до напредувањето во седењето и одењето.

Исто така, Касам предлага да го натерате бебето да почне да посегнува по играчки, другиот родител, миленичето или братчето/сестричето. Ако на вашето дете му треба помош со овие груби моторни вештини, колку порано, толку подобро. Причината за тоа е што мозокот на бебињата е како сунѓер.

– Знаеме дека терапевтските интервенции имаат поголемо влијание во раните развојни фази на мозокот, кога невропластичноста е најголема – вели Минхас.

Автор: Ариел Броустер

Извор