За да одговориме на сите барања што ни ги поставува напорното секојдневие, да постигнеме добри семејни, деловни и пријателски односи, една од основните вештини што мора да ја совладаме е успешната комуникација… Успешното родителство, меѓу другото, подразбира и соодветна комуникација меѓу возрасните и децата. Преку комуникацијата со родителите, детето постепено согледува и гради слика за светот, слика за односите во неговото семејство и, што е пресудно, слика за себе како личност. И токму поради тоа, разговорот на родителот со детето може да биде конструктивен двигател на неговиот целокупен развој, но, за жал, може да има и толку деструктивно влијание врз процесот на развој што целосно ја загрозува личноста на детето.
Целата ваша врска, а со тоа и комуникацијата, треба да носи општа порака која гласи – „те прифаќам!“ Ако детето расте со постојано чувство дека е прифатено од родителите, тоа ќе порасне со најважното чувство од детството – дека е сакано.
Ако го прифатите вашето дете во целина, ги почитувате сите негови силни и слаби страни, неговиот незрел начин на размислување и поглед на светот, понекогаш и погрешните и „извртени“ ставови кон неговите обврски и одговорности, вашето дете ќе се чувствува добро, слободно ќе ги изразува своите чувства и ќе развие силно чувство за лична вредност. На тој начин ќе се развива спонтано и слободно, без ограничувања и омаловажувања и постепено со ваша помош ќе ги надмине своите несовршености.
Многу родители веруваат дека најдобриот начин за воспитување и одгледување на детето е отворено да укажеме на она што не можеме да го прифатиме, со што не се согласуваме, што нѐ загрижува или буквално нѐ полудува. За жал, таквиот став подразбира општо отфрлање на детето, бидејќи е полн со заповеди, забрани, морални проповеди, убедувања и готови решенија според системот: „Ќе ти покажам како да го правиш тоа бидејќи сум возрасен, а јас најдобро знам!“
Внимавајте што му зборувате на детето
Децата се исклучително чувствителни на сите пораки што ги добиваат од родителите и безрезервно веруваат во нив, особено во најраното детство. Ако премногу често го етикетирате вашето дете, го нарекувате со погрдни имиња, му укажете дека е лошо, глупаво, несовесно или несмасно, детето кое е толку зависно од вас и светот го гледа со вашите очи, целосно ќе ви поверува.
Децата на кои родителите премногу често им кажуваат дека се лоши, во повеќето случаи стануваат такви. Дури и кај многу мало дете, на една или две години, во таква деструктивна средина ќе му се роди несвесна идеја: „Ако навистина мислиш дека сум толку непослушен, глупав или лош, тогаш ќе се однесувам така, тогаш јас навистина ќе станам таков!“ И, за жал, мрачното пророштво секогаш се остварува. Затоа, бидете внимателни со пораките што му ги испраќате на вашето дете!
Слушајте го детето во тишина
Сега ќе се запрашате: Добро, па кој е најдобриот начин да комуницирам со моето дете? Прифаќање, во ред, тоа е она што секогаш го правиме, но што е следно? Покрај прифаќањето, многу е важно и активното слушање. Всушност, активното слушање значи – активно прифаќање. Многу родители не ни забележуваат колку често ги прекинуваат своите деца, колку често се мешаат во нивните обиди да ги решат сопствените проблеми. Родителите обично се толку приврзани за своето дете што сакаат засекогаш да има голема потреба од нив. Дали е тоа фер? Дали е стимулирачки за развојот на децата? Секако дека не е.
Можеме активно да го слушаме на различни начини. Првенствено со тишина. Дозволете му на вашето дете целосно да го изрази она што го сака, чувствува или угнетува. Не брзајте да му помогнете, да му понудите „инстантна“ утеха или решение за некој проблем. Слушајте го мирно. Сè додека непречено ви зборува, има големи шанси, следејќи го текот на мислите, само да го реши проблемот. Други начини на активно слушање се прифаќање на идеите на детето, одобрување, кимање со главата, охрабрување да продолжи да зборува и многу други.
Не омаловажувајте ги детските чувства!
Активното слушање на детето значи прифаќање на неговите ставови и чувства, без разлика колку тие и да ви звучат чудно и неприфатливо. Никогаш не омаловажувајте ги чувствата на детето. Ако, на пример, многу се плаши од куче, речениците од типот: „Ајде, тоа е сосема безопасно куче!“, или уште полошо: „Навистина се плашиш, не биди бебе!“ му испраќа на детето порака за омаловажување на неговите чувства. Со активно слушање, помогнете му на вашето дете да ги прифати неговите негативни чувства и да престане да се плаши од нив.
Многу често, во желбата да ги заштитиме, престануваме да ги изразуваме негативните чувства и на тој начин ги учиме да се срамат од нив, да ги голтаат и да ги потиснуваат. За жал, тие се потиснати во несвесните слоеви на нашата личност, но сепак се манифестираат на несакани начини. Со активно слушање, го информираме детето дека има право да ги изразува сопствените чувства, дека е самостојна личност со свои ставови, идеи и чувства. На овој начин му помагаме на детето да развие независност. Додека го слушате како зборува за својот проблем, охрабрете го со зборови и со изрази на лицето да продолжи.
Ова ќе го поттикне вашето дете да биде независно, активно да бара решение, ќе му покажете дека му верувате, дека го сметате за способно и зрело во многу ситуации и дека сте свесни дека е независна личност, одговорна за последиците од неговите постапки.
912