Ултразвукот на мозокот е дијагностичка метода со слики за прикажување на структурата на мозокот. Бидејќи ултразвучните бранови не поминуваат низ коските, за прикажување на мозокот е потребен таканаречен акустичен прозорец.

Кај новороденчето и доенчето, но и кај деца родени предвреме, за да го направиме тестот ја користиме големата фонтанела, структура на горниот дел од главата каде што коските на черепот не се целосно окоскени по раѓањето. Централната локација на големата фонтанела овозможува оптимален приказ на структурата на мозокот.

Прегледот се врши така што детето треба да лежи на грб на масата за преглед (или инкубаторот). Над отворот на големата фонтанела се става контактно средство (гел) и се поставува сондата на апаратот за ултразвук.

Се навалува и се врти во саканите насоки за да се добијат различни меѓународно стандардизирани ултрасонографски пресеци на мозокот.

Доколку е потребно, во зависност од наодите, ултразвучниот пресек може да се приспособи. Со постепеното затворање (осификација) на големата фонтанела, како и со растот на главата, веродостојноста на методот се намалува до степен до кој тестот не може да се изврши.

Како изгледа ултразвукот на мозокот?

Ултразвукот на мозокот е безболен, неинвазивен и безопасен преглед за детето и може да се повтори неколку пати, секако, доколку е потребно. Поради својата едноставна и практична примена, ултразвукот денес е метод на избор за испитување на мозокот во неонаталната и развојната неврологија. Во секоја позиција на ултразвучната сонда се прикажува структурата и можните нарушувања во анатомската структура на мозокот.

Најчеста медицинска индикација за ултразвук на мозокот е перинатално невроризично бебе, предвремено породување, недостиг на кислород, тешко породување, низок апгар, перинатална инфекција или други медицински состојби кои можат да влијаат врз оптималниот тек на бременоста, породувањето и раниот период по раѓање на детето. Се изведува и кај деца со мала родилна тежина или отстапувања во обемот на главата, како и динамика на раст на обемот на главата (премалку или премногу), што редовно се следи при систематски прегледи во педијатриските ординации. Се препорачува како тест во случај на сомневање за невроразвојно отстапување во првите месеци од животот во смисла на забавен невроразвој, хипертонус, хипотонус и слично, токму поради неговата поголема доверливост доколку се изврши порано.

Одложувањето на прегледот поради намалувањето на димензиите на големата фонтанела и растот на главата доведува до намалување на пенетрацијата на ултразвучните бранови. Резултатот е помала резолуција и помалку детали во прикажувањето на мозочното ткиво.

Ултразвукот на мозокот се изведува и кај деца кои развиваат конвулзии, епилептични напади, претерано се поспани или раздразливи во раното детство.

Во случај на знаци на зголемен интракранијален притисок (притисок во главата), ултразвукот е одличен метод за следење на динамиката на промените, но и индикација за оперативно лекување и инсталирање на „пумпа“, односно вентрикулоперитонеална дренажа од неврохирург и како следење на движењата на притисокот по операцијата.

Исто така, редовно се изведува во случај на сомневање за аномалија во структурата на мозокот, која понекогаш е придружена со аномалии во структурата на ‘рбетот (на пример, спина бифида).

Со текот на годините, уредите за ултразвук значително напредуваа. Иако не можеме да ја промениме физиката на ултразвучните бранови, подобрените ултразвучни сонди и компјутерска анализа овозможуваат подобро решавање на прикажувањето на структурата на младиот мозок.

Релативно е вообичаено да се најдат многу благи промени или дури и физиолошки анатомски варијации кои не се очекува да предизвикаат проблеми. Од друга страна, наодот на значително крвавење, недостиг на кислород, зголемен притисок или аномалии на структурата на мозокот може да доведат до повторен преглед и дополнителен дијагностички невропедијатриски третман.

Автор: д-р Горан Кракар, невропедијатар
Извор